Namen krijgen weer gezicht

MAARN Een gezicht en een verhaal bij elke naam die op de oorlogsmonumenten in Maarn en Maarsbergen genoemd wordt. Dat was de wens van Paul van der Donck en Walter Scholten, beiden lid van het lokale 4-mei Comité. ,,We zijn diep geraakt door wat we gevonden hebben. Oorlog kan zomaar ineens dichtbij komen." In een boekje 'Oorlogsmonumenten in Maarn en Maarsbergen' hebben ze de verhalen opgetekend.

Monique José Timmermans

,,We begonnen pretentieloos. Zou het kunnen, wat is er nog te achterhalen? Al snel bleek dat we complete verhalen wisten te verzamelen. En zo werd een idee een concreet plan", aldus Van der Donck. Scholten vult aan: ,,We vinden het belangrijk dat de verhalen voor iedereen te lezen zijn in één boekje. Wat zegt het anders nog dat je op of in de buurt van de Ted Visserweg, Krönerweg of Arie Boomweg woont? Zeker nu er steeds meer inwoners van buiten de regio naar het dorp komen. Zij kennen de achtergrond al helemaal niet."

SCHOLEN Iedereen de geschiedenis teruggeven, geeft herdenken een gezicht, ook voor de jongere generatie die het 4 mei Comité nadrukkelijk erbij betrekt. ,,Voorafgaand aan 4 mei zijn we net als andere jaren langs de drie basisscholen gegaan. Een veteraan wist de verhalen uit het verleden te verbinden met hedendaagse thema's: Kun je zelf een verzetsheld zijn? Waar verzet je je nu tegen? Pesten, discriminatie of racisme? Het ging over het gevoel van recht en onrecht."

De veteraan legde de link met de Duitse inval op 10 mei 1940 in Nederland en wat er is gebeurd hier in omgeving. Die verhalen staan in het boekje, dat de leerlingen ook hebben ontvangen. Oorlog is ineens niet alleen ver weg, maar op plekken of in situaties waar je dagelijks mee in aanraking komt.

STRATEGISCH ,,Ik vind het interessant om te weten hoe Maarn en Maarsbergen in de oorlog waren", aldus Scholten. ,,Maarsbergen was toen door het treinstation en de pleisterplaats op de Grote Bloemheuvel strategisch veel belangrijker dan Maarn." Van der Donck: ,,Je beseft dat beide dorpen al lang één gemeente zijn, er liepen vele lijntjes over en weer."

VERHALEN Wat raakt in het boekje is dat elk verhaal een stukje oorlog weergeeft. Het zijn gebeurtenissen die bijna iedereen kan overkomen. Bij schooldirecteur Noordam op Valkenheide zie je de bruutheid. Stationschef Meijer maakte een fout bij het aftappen van stroom en zette het station vol in het licht. Het werd hem en zijn vrouw fataal. ,,Je voelt het spanningsveld in een klein dorp, op een strategische locatie, waar ook Duitsers en NSB'ers zijn. Het laveren op de grens van goed en fout. Veel hebben we kunnen vinden in archieven, soms zijn er nabestaanden of – vroegere - inwoners die de oorlog hebben meegemaakt. We gaan verder praten met hen en zoeken naar de dwarsverbanden tussen de losse verhalen. Zodat het beeld nog completer wordt."

VIER MONUMENTEN Behalve voor het monument tegenover het raadhuis van Maarn is er in het boekje ook aandacht voor de grafmonumenten op Valkenheide en Landgoed Maarsbergen met de daarbij behorende verhalen en voor het Lancastermonument op De Pol.

Het boekje is te koop bij Boek&Koek voor 6 euro. De stille tocht in Maarn vertrekt 4 mei 19.10 uur bij de Algemene Begraafplaats richting Raadhuisplein waar de herdenking om 19.40 uur begint.