Kijk op Cultuur: Stijlvol monument in Maarn

Maarn is een eenvoudig, mooi en bovenal stijlvol monumentje rijker. Niet zo’n pompeus bouwwerk vol van symboliek die een bijsluiter behoeft, maar een doodgewone steen die zichzelf bleef. Geologen weten alles van stenen en deze gedenksteen wordt door hen gerangschikt onder de noordelijke stollingsgesteenten. Het is een zogenaamde ‘Pegmatiet´. Voor de beeldhouwers onder u: een granietachtige dus, kei- en keihard en alleen met zwaar materiaal te bewerken. Gelukkig is dat in dit geval nagelaten, de boucharde (speciale beeldhouwershamer die een reliëf achterlaat) bleef in de kast en de schoonheid van de roze-achtige steen spreekt voor zich.

door Nicole van der Schaaf

De steen herinnert aan een drama dat zeven jonge levens eiste. Het was juni 1943, een jaar voordat D-Day, de landing van de geallieerden op de Normandische stranden, een definitieve wending gaf aan het verloop van de Tweede Wereldoorlog. De Lancaster ED 599 van de RAF met de Australische John Trevor Winterbon aan de stuurknuppel werd boven Maarn neergehaald door de Duitsers. John Trevor kwam om bij de crash net als de overige zes Engelse bemanningsleden. Op de erebegraafplaats Rusthof in Oud-Leusden vonden allen een laatste rustplaats.

Ooggetuige van de crash was de Maarnse Diny Lieftink-Heerikhuisen, toentertijd een meisje van elf jaar. ‘….Mijn moeder sloeg me een jas om en zo stond ik slaapdronken naar die bijzondere ster te kijken. Het was 01.20 uur (23 juni 1943), helemaal donker. Het was gauw duidelijk dat het geen ster kon zijn. Er ging dreiging van uit. Vader: ‘Verrek, het is een vliegtuig, een brandend vliegtuig. We waren natuurlijk bang, bevreesd dat hij recht op ons af zou komen. Maar al snel keerde het toestel om, richting dorp….’.

Dat zwalkende, brandende gevaarte moet een beangstigend gezicht zijn geweest. Links en rechts vlogen er brokstukken af; in het bos nabij Huis te Maarn schoot het staartstuk los en kwam brandend in het bos terecht; de restanten boorden zich uiteindelijk in de grond vlak naast het inmiddels gesloopte boerderijtje Aarendal. Twee bemanningsleden hadden getracht zich in veiligheid te brengen door uit het brandende toestel te springen, maar kwamen om tijdens hun val. De vijf andere inzittenden vonden de dood naast Aarendal waartegenover nu, 69 jaar later, die simpele gedenksteen geplaatst is.

Aanvankelijk wist men in Maarn niet goed wat er aan de hand was en of het wel of niet een vijandelijk toestel was geweest. ‘Je wist het fijne er niet van’, aldus Diny Lieftink, ‘….maar dat het een Engels oorlogsvliegtuig was dat door de Duitsers was neergehaald, dát was wel duidelijk. Over het drama in Maarn trachtte de Cultuurhistorische Commissie aldaar zo veel mogelijk informatie te verzamelen. Het is de bedoeling dat er een lesbrief over dit onderwerp samengesteld gaat worden. Als u nog beschikt over foto’s en of documentatiemateriaal over vliegtuigen die neerkwamen op de Heuvelrug, meldt dat dan even aan Marjolein Copier, m.a.copier@planet.nl

Reacties: artprom@wxs.nl