Kijk op cultuur: Verval bruikbaar kunstwerk

Maarn, 2011. Geen ingrijpend nieuws, wel een schokkend aanzicht: een huis aan de Tromplaan. Na het maanlandschap dat ontstaan is in het toch al noodlijdende centrum, heeft Maarn nu ook een van alles ontdaan woonhuis. Ooit woonde er een zonderlinge man, een bekende verschijning in Maarn, maar tevens een grote onbekende persoon die een teruggetrokken leven leidde. Hij is inmiddels overleden en zijn totaal overgroeid en vervallen huis stond geheel verscholen achter een reeks oude bomen.

door Nicole van der Schaaf

De bomen zijn gekapt en nu het ooit zo mysterieuze huis zijn ware gedaante laat zien is het toch wel schrikken. Gaat het afgebroken worden? Uit respect voor de toenmalige bewoner zou je eigenlijk hopen dat het opgeknapt wordt, maar het ziet er verschrikkelijk uit. En aangezien het geen monument is, zal het kostenplaatje de doorslag geven.

Op het eerste, gehavende gezicht zou je kunnen vermoeden dat het een doodgewone ‘doorzonwoning’ betreft waarvan er zovele zijn gebouwd direct na de Tweede Wereldoorlog. Het woord zegt het al - doorzonwoning - een huis dat door de zon van voor naar achter meedogenloos doorgelicht kan worden. De standaard omvat een ruime huiskamer, gangetje met toilet en meterkast en een gesloten keuken. Op de verdieping een variabel aantal slaapkamers en een badkamer.

De vreemde laatste bewoner van het huis voldeed bepaald niet aan de standaard en ik denk dat het interieur van het huis er net zo uitziet als de buitenkant. Ik vind zoiets altijd inspirerend. Je kunt er van alles bij bedenken en vooral de buitenkant wordt een prachtig, bijna abstract schilderij als je door je oogharen kijkt. Grote vlakken in vale tinten, groene details, afbrokkelende delen met daaromheen de vlakte van het perceel met de afgezaagde bomen.

Schilders, kom in actie nu het huis nog in deze staat te zien is.

Al sinds 1971 koester ik een mooi, vierkant boekwerk gedrukt bij de beroemde steendrukkerij De Jong in Hilversum. Het is een zogenaamd ‘Kwadraat-Blad’, een uitzonderlijke serie, vormgegeven en samengesteld door Pieter Brattinga. De boeken behoren tot een serie experimenten in druk op het gebied van kunst in de ruimste zin. De uitgaven zijn nooit in de handel geweest, maar desondanks is er een levendige handel in ontstaan. Zo gaat dat met zeldzame boeken.

De uitgave uit 1971 gaat over een beeldhouwwerk in wording van Les Levine (1935), een Iers/Amerikaans kunstenaar, die zich hiervoor liet inspireren door een totaal vervallen huis. Op 22 fotopagina’s confronteert Levine de kijker met de verschillende fasen van verval. Hij noemde het boek ‘House, een werkplan voor een beeldhouwwerk of monument’.

Zou het niet een geweldig idee zijn het tijdelijk verval in Maarn - zowel van het centrum als het pand aan de Tromplaan - als uitganspunt te nemen voor een serie schilderijen of beeldhouwwerken. Er zijn inmiddels heel veel foto’s van gemaakt; daar moet iets mee te doen zijn.

Reacties: artprom@wxs.nl