houtkap Lievendaal (Amerongen)

Bosje van Lievendaal uitgekleed

Bezoekers van kasteel Amerongen, die met de auto komen,  kunnen vanaf de Groene Entree ten oosten van het dorp een landelijke weg door de uiterwaard van de Rijn volgen. Je passeert dan de plek waar eeuwen geleden kasteel Lievendaal heeft gestaan. Die plek is te herkennen aan de gracht die rond het kasteel liep. Het eilandje was tot voor kort een romantische plek die omsloten was door struiken en bomen. Dit voorjaar is de plek echter open gekapt. Aan de rentmeester van ‘t Schoutenhuis te Woudenberg heb ik naar de reden gevraagd. Ik kreeg als antwoord dat de maatregelen zijn uitgevoerd in het kader van normaal beheer en onderhoud. Het doel was om natuurlijke opslag te verwijderen met als bijeffect doorzicht te krijgen op het eilandje om ongewenst gebruik in de nachtelijke uren door de plaatselijke jeugd tegen te kunnen gaan.

Het effect van de rigoureuze ingreep is dat er nu minder vogelsoorten broeden dan voorheen.
Op de lijst van soorten die er zijn waargenomen staan ook soorten die genoemd worden in de Gedragscode soortenbescherming bosbeheer (2020), zoals spotvogel, nachtegaal, ringslang en sleedoornpage. Wat de planten betreft zullen schaduw verdragende soorten plaats moeten maken voor soorten van meer open terrein. Door de versnelde afbraak van organische stof zullen ruigtekruiden, zoals braam en brandnetel gaan overheersen. De kap heeft tot gevolg dat kenmerkende soorten, zoals Vogelmelk, Moerasspirea en Echte valeriaan zullen afnemen of verdwijnen.

Ook langs het pad Lievendaal zijn struiken en enkele bomen gekapt. Dit is eerder gebeurd in 2010 (Nieuwsblad De Kaap 16.03.2010). Ook hier zien we een toename van ruigtekruiden, zoals braam, brandnetel, akkerdistel, bijvoet en kleefkruid. Ook enkele invasieve exoten hebben van de kap geprofiteerd, zoals de Reuzenbereklauw en de Japanse duizendknoop. Dit zijn prachtige planten, maar als ze zich te sterk gaan verbreiden zullen ze in toom gehouden moeten worden als we er kenmerkende inheemse soorten willen behouden. De rentmeester heeft me echter laten weten dat er geen voornemen is tot bestrijding van deze exoten. Zou het beheer van waardevolle landschapselementen niet beter kunnen worden overgenomen door een organisatie die meer betrokken is bij het behoud van natuur- en landschapswaarden? Bij rigoureuze ingrepen zou het ook verstandig zijn om contact op te nemen met de plaatselijke Vereniging voor Dorp en Natuur.

Bram Mabelis
(landschapsecoloog)