Schoolkinderen werken mee aan herdenking

LEERSUM Wereldkidz Meander heeft het Monument voor Nederlandse Militairen aan de Rijksstraatweg geadopteerd. Dit monument staat er ter nagedachtenis aan elf Nederlandse militairen die op 14 mei 1940 door oorlogshandelingen om het leven zijn gekomen.

Hubert van Zanten

Op het monument staat te lezen: '14 mei 1940: Zij bleven tot in den dood den vaderland getrouwe. Op deze plaats sneuvelden elf van onze medestrijders door overmachtig vijandelijk vuur. Hun opdracht was de terugtrekkende troepen uit de Grebbelinie te dekken. Zij zijn ter aarde besteld op de oude begraafplaats te Leersum. Wij herdenken hen in dankbaarheid.'

ADOPTIE Vorig jaar werd WereldKidz Meander gevraagd om mee te werken aan de 4 mei herdenking. Dat maakte zoveel indruk dat de leerlingen ook dit jaar weer wat wilden doen. Zo vertelt juf Linda van Vliet van groep 8. Zij heeft contact gezocht met het Nationaal Comité 4 en 5 mei en de klas kon het monument aan de Rijksstraatweg adopteren. Tijdens de stille tocht zullen Annika en Linde uit groep 8 hier bloemen leggen.

Later zullen zij bij het oude Gemeentehuis het gedicht 'Levend Verleden' voordragen. ,,Ik vind het best spannend, maar ik heb al heel veel geoefend", zegt Annika. Juf Linda vervolgt dat ook in de klassen volop aandacht voor de herdenking. ,,Wij vinden het belangrijk om stil te staan bij de oorlogsslachtoffers en dit de leerlingen mee te geven."

MONUMENT Jos Rams van de 'Tijdlijn van Leersum' kent het verhaal achter het monument. Hij vertelt: ,,Het 2e Bataljon van het 10e Regiment Infanterie onder bevel van majoor Claessen deed mee aan de verdediging van de Grebbelinie. Zij lagen bij De Klomp in stelling en werden vroeg in de ochtend van 12 mei aangevallen door de Duitse troepen. Met behulp van de artillerie wisten zij de aanval af te slaan.

Omdat de Duitsers op andere plaatsen doorgebroken waren kreeg majoor Claessen in het begin van de avond van 13 mei het bevel terug te trekken naar de Hollandse Waterlinie bij Houten. Het bataljon verzamelde bij Prattenburg, de marsroute liep vanaf daar door de bossen. In de ochtendschemering kwamen zij het bos uit bij het korenveld tussen Amerongen en Leersum. Majoor Claessen laste voor de ongeveer 150 man die waren overgebleven van zijn bataljon een rustpauze in.

SCHOTEN Vanuit Amerongen kwam er over de Rijksstraatweg een groepje militaire wielrijders aanrijden. ,,Ze komen eraan, de Duitsers!" riepen zij. Majoor Claessen gaf bevel om dekking te zoeken in de houtwal, in het korenveld of achter het huis van de familie Alberts op nr. 22. Een ratelend geluid kwam steeds dichterbij. Het was een colonne van de SS Standarte 'Der Führer', ervaren en oorlogsharde soldaten.

Om 5.50 uur werd er van Nederlandse zijde opeens geschoten. Waarom? Dat weten wij nog steeds niet. Het voorste deel van de colonne reed onverstoorbaar verder. De laatste twee pantserwagens draaiden en begonnen te schieten op de soldaten in het veld. Ook enkele motoren met zijspan hadden hun positie ingenomen en schoten hun machinegeweren leeg. ,,Raus, raus, schnell!"

Al snel was het voorbij. Enkele soldaten wisten het bos in te vluchten en konden later de militaire staf waarschuwen. De meesten werden krijgsgevangen gemaakt en moesten naar Rhenen teruglopen, waarna zij op transport naar Duitsland werden gezet. De gewonden werden naast de weg gelegd en werden later via vrachtwagens vervoerd naar Utrecht. In het veld bleven de elf dode soldaten achter die later door Alberts werden begraven.