Ingezonden brief: 'Lokale democratie op het spel?'

Volgens een recent onderzoek van onder meer NIPO zal de opkomst bij de gemeenteraadsverkiezingen op 19 maart aanstaande beperkt blijven tot ongeveer 42 procent. Dat zou ronduit belabberd zijn. Een ernstige aantasting van het goed functioneren van de lokale democratie. Laten we wel wezen: als er een vorm is van een democratisch model dat zo dicht mogelijk bij de mensen staat, is het wel die lokale democratie. Wordt die ook nog eens min of meer onderuit gehaald door een slechte verkiezingsopkomst, dan is het slecht gesteld met diezelfde lokale democratie.

De onderzoekers hebben uiteraard ook de vraag voorgelegd waarom men op 19 maart de stembus mijdt. De reacties liegen er niet om. Men is er zeer bezorgd over of de lokale politiek (lees: de gemeenteraden) nog wel in staat is (in 2015) al die zorgtaken die op de gemeenten afkomen, goed te kunnen uitvoeren. Zo vreest men ook dat door die overheveling van zorgtaken naar de gemeenten (jeugdzorg, een deel van de AWBZ-zorg, psychiatrische zorgverlening, een stuk gehandicaptenzorg), de gemeenten worden gedwongen met andere gemeenten samen te werken in allerlei onduidelijke verbanden, waardoor de afstand van de burgers tot de 'eigen' gemeenteraad alleen maar groter wordt.

Ook houdt men er rekening mee en ik denk op goede gronden dat de nieuwe zorgtaken die op het bordje van de gemeenten komen te liggen, voor de burgers duurder gaan uitvallen dan nu het geval is. Staatsecretaris Van Rijn van Volksgezondheid moet zo'n 250 miljoen euro bezuinigen op het zorgpakket dat grotendeels onder verantwoordelijkheid komt van de gemeenten.

Is het, gezien dit alles, vreemd dat straks de kiezer bij de gemeenteraadsverkiezingen in groten getale zegt: bekijk het maar! Onzekerheid en onduidelijkheid troef. Dan hebben we het er nog maar niet over dat ook in onze gemeente in de nabije toekomst diverse, vermaarde verzorgingstehuizen, als gevolg van de bezuinigingen op de AWBZ, hun poorten moeten sluiten. De gevolgen daarvan moeten de thuiszorg en de mantelzorg, die al zwaar onder druk staan, opvangen! Niet te geloven!

Dit beleid en dit is geen verkiezingspraatje - dat houden we wel ergens anders - is in gezet door het kabinet Balkenende II en met nog meer enthousiasme voortgezet door de kabinetten Rutte I en II. Het komt er dus gewoon op neer dat het CDA, de PvdA en de VVD en voor een deel D66 dit onzalige beleid in Den Haag hebben bedacht. Daar gaan we dus ook in de gemeente Utrechtse Heuvelrug in 2015 de wrange vruchten van plukken.

Kortom: Haagse politieke 'Spielmachers' binnen het politieke establishment aldaar zijn er in belangrijke mate verantwoordelijk voor dat vermoedelijk over een paar weken gemeenteraden zijn gedeclasseerd tot weinig zeggende organen die niet (meer) door de meerderheid van de kiezers zijn gekozen, maar wel worden opgezadeld met bijna onmogelijke taken voor de burgers. Moeten we straks de voorspelde uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen beschouwen als de teloorgang van de lokale democratie? Het lijkt erop. Hartelijk dank politiek Den Haag. Hartelijk dank PvdA, VVD, CDA en D66.

Om niet al te somber af te sluiten stel ik tot slot dat de grote uitdaging voor de gemeenteraden dan ook wordt om binnen het budget de kwaliteit van de zorg te bewaken en zorg te dragen voor een goede democratische controle van de gelden, zodat geld wordt besteed daar waar het nodig is.

Frits van Schaik, raadslid voor BVH