Heuvelrug Natuurlijk: Huisdieren in de natuur

HEUVELRUG - Op wandelingen verwondert het me dat van huis verdwenen katten vaak te vinden zijn in de wei van de beide paarden in het nabije park. Nu er twee katten tegelijk waren wordt het tijd voor een plaatje. Soms wordt er wel eens een huiskat vermist en zie je aan lantaarnpaal een oproep tot ‘Opsporing verzocht’. Ga eens op Aardenburg kijken, heb ik wel eens overwogen te laten weten. Misschien herkent een lezer zijn poes nu van de bijgaande foto?

We hebben in ons land 1,5 tot 2 miljoen katten. In het bos doen we honden aan de lijn om het wild niet te verstoren, maar van katten zijn we gewend dat ze vrij rond het huis mogen struinen. De Rien Poortvlietkalender van de maand december 2010 geeft aanschouwelijk aan dat verwilderde huiskatten echte ‘doodmakers’ zijn . Puur voor de lol, ook al hebben ze de maag juist gevuld, grijpen ze jonge konijntjes en haasjes, muizen en vogeltjes net uit het nest. Miljoenen stuks per jaar. In de vakantietijd worden er veel uit de auto gekieperd. Vooral op parkeerplaatsen van snelwegen. Zo bespaart men de kosten van het dierenasiel. Katten kunnen snel verwilderen. Door hun ‘pakdrang’ zijn ze goed in staat te overleven. Ze worden in het vrije veld wel tot anderhalf keer zo zwaar. Eens heb ik twee zomerseizoenen een klein duur Perzisch katje in de paardenwei gezien. Die ging er steeds slechter uitzien. Kennelijk overleven onze inheemse katten beter.

Rangorde en gewenning

Op de foto blijven de katten in de buurt van de paarden. Beide soorten zijn aan elkaar gewend geraakt. Zonder de paarden vluchten de katten. Het is alsof ze zich beschermd weten en gezelschap voelen door natuurlijke verwantschap. Ook zonder mensen in de buurt bevinden de katten zich overdag vaak in de nabijheid van hun beschermheren. Het is de vraag of ze echt vriendschap zoeken dan wel meer elkaars bescherming. De paarden zijn Tinkers: een rustig ras, vroeger door zigeuners op karakter gefokt om hun wagens te kunnen trekken. Door hun bonte kleur waren ze lastig te stelen. Ze zijn slim en nieuwsgierig. Ze laten zich makkelijk benaderen door de mens en dat zal de katten geruststellen.

Om huisdieren te begeleiden maakt de mens gebruik van de principes van rangorde en gewenning in het dierenrijk. Als een vreemde hond een wei met schapen betreedt rennen de schapen van blinde schrik in het rond en tegen het gaas. Maar als de hond van de herder vlakbij staat grazen ze rustig door. Ze laten zich ook goed leiden door de rond de kudde rennende hond van de herder. Bij paardentransport voert men eerst een hoger gewend dier de veewagen in. Het mooiste is dit principe enkele jaren geleden toegepast bij de groep van Friese paarden, die al enkele dagen stonden te verkleumen op een ondergelopen kwelder. De beelden gingen de wereld rond. En nog onlangs, bij de dood van Harry Mulisch, bleek hoezeer de grote schrijver van dit tafereel genoten had. Mulisch had een foto van de bevrijdende actie van de dravende paarden boven zijn bed hangen.

Tekst en foto: Kees de Kroon