Ingezonden brief: Politieke schijnvertoning

HEUVELRUG - Voor mij, als schrijver, is de Doornse politiek altijd een rijke inspiratiebron. Neem nu de zondagsopenstelling van de winkels. D66 maakte afgelopen zomer bekend dat ze wilde dat de mening van bevolking en winkeliers eerst gepeild zou worden, alsof deze partij bereid is te luisteren. Maar twee dagen later kwam ene Verberne van de Jumbo uit Driebergen in de gemeenteraad pleiten voor zondagsopenstelling, en meteen ging D66 om.

Geen peiling vooraf. Nee, op voorstel van de VVD, met medewerking van hun burgemeester en met instemming van D66 werden de winkels op proef geopend. Kleine winkeliers kregen niet eens de kans daartegen in te spreken. Sindsdien behaalt Verberne meer omzet, wat ten koste gaat van de winkels die op zondag niet open kúnnen of wíllen. Bekijk de productgroepen in zijn winkel (bijvoorbeeld brood, kantoorartikelen, kaas, tijdschriften, tabak), en je weet welke winkels eronder zullen lijden. De politiek bevordert zo rivaliteit in de gemeente.

D66 en VVD gingen daarna met Verberne en zijn winkel op de foto, terwijl ze de winkelier en de zondagsopenstelling bejubelden. De foto en een uitgebreid artikel stonden in de Nieuwsbode. Dat is gratis reclame voor deze Jumbo. Het lijkt erop dat deze politici sindsdien niet meer een bordje om hun nek hoeven te hangen met de tekst: 'Ik ben corrupt!' Want andere winkels zouden ook graag gratis publiciteit willen, en een pluim op hun hoed. Dus waarom trekken D66 en VVD die ene supermarkt voor die ten koste van andere winkels meer omzet wil behalen?

Eind november was het opnieuw raak. D66 wilde dat er nog vóór de sluiting per 1 januari de proef verlengd zou worden. D66 riep winkeliers op daarvoor te pleiten. Verberne kwam vervolgens opnieuw opdraven, en de gemeenteraad ging alweer overstag. Maar er is inmiddels wel gepeild. En wat blijkt? Tweederde van de winkeliers wil die zondagopenstelling helemaal niet, of hooguit een beperkt aantal keren per jaar. Dus, waarom is D66 dan die paar winkeliers zo graag ter wille?

Een minderheid van de bevolking (47%) wil alle winkels elke zondag open. Natuurlijk is het voor ons, als klanten, makkelijk als de winkels altijd open zijn, maar de meeste (77%) gaan niet eens open. Ik vraag me af of hoeveel mensen werkelijk voor openstelling zijn als ze beseffen dat hun favoriete winkeltje hierdoor failliet kan gaan. Meer dan de helft van de winkeliers geeft aan nadeel te ondervinden door de proef. Worden die schadeloos gesteld? Dan bij voorkeur niet op kosten van de gemeenschap, maar laat de voorstemmers in de raad uit eigen zak betalen. Zij spelen immers een spelletje met andermans broodwinning.

In de berichtgeving van D66 is op te maken dat deze partij ervan uitgaat dat de zondagsopenstelling voortgezet wordt. Wauw, dan heb je een plank voor je kop! Eerst wilden ze een peiling vooraf alsof de mening van winkeliers en bevolking hen iets kan schelen, en nu die er gekomen is met een ongunstige uitslag, willen ze toch doorgaan. Dat is huichelen. Maar ik begrijp het ook wel, vanwege vriendje Verberne. Ik vraag me niet meer af óf de verkiezingskas van deze partij gespekt wordt, maar met hoeveel. Waarschijnlijk wil D66 ook voorkomen dat de zondagsopenstelling een issue wordt bij de gemeenteraadsverkiezingen, op 19 maart, waardoor de publiekelijke opinie zich tegen hen kan keren. Daarom moet uiterlijk op 27 februari de knoop doorgehakt worden. Kennelijk is D66 bang voor de stem van het volk.

Het moet anders!

Mijn warme bakker - op zondag gesloten, anders werkt hij zeven lange dagen - kan zijn vak momenteel niet uitoefenen om gezondheidsredenen. In deze situatie zouden andere winkels ten koste van hem een hogere omzet kunnen behalen (de ene z'n dood is de ander z'n...). Zijn winkel gaat dan failliet. In plaats daarvan is een andere warme bakker in Doorn voor mijn bakker in de bres gesprongen, zodat de bakkerij kan blijven bestaan. Hulde! Dat is gemeenschapszin. Dát zou de politiek moeten bevorderen, in plaats van rivaliteit.

Ik vermoed dat veel winkels er behoefte aan hebben dat mensen minder via internet, meer lokaal kopen. Ik weet uit ervaring hoe gemakkelijk en goedkoop het is om via webwinkels te bestellen, maar dat doe ik tegenwoordig minder dan een paar jaar geleden omdat ik boekhandels heb zien sluiten die me dierbaar waren. Door voor plaatselijke winkels te kiezen, steun ik de werkgelegenheid in onze dorpen. Dát zou de politiek moeten bevorderen.

Voor mij als misdaadauteur is het een koud kunstje hierover een spannende detective te schrijven. Een roman bevolkt met corrupte politici, een partijdige burgemeester, een opportunistische supermarkteigenaar en woedende winkeliers - allemaal fictieve personages natuurlijk. Nou nog bedenken wie er bedolven wordt onder een supermarktschap. Maar ik schrijf die roman niet. Het duurt veel te lang voor zo'n boek op de markt komt.

Ik trek liever nu aan de bel, want VVD en D66 willen door de zondagsopenstelling de supermarkten (lees: Verberne) steunen, en dat gaat ten koste van de kleine winkels. Ze peilen de meningen, maar hebben zich er tot nu toe niets van aan getrokken. De uitslag van de politieke besluitvorming staat dus al vast. De lokale politiek is daarmee gedegradeerd tot een schijnvertoning. Een showtje op kosten van de gemeenschap. Wie rekent met hen af - financieel en electoraal?

Marco Books