Slimme Rotvos nu in filmtheaters

Meer dan welk dier in onze inheemse fauna heeft de vos de hoofdrol in de paradox van natuurbescherming. Wil je weidevogels beschermen dan zul je de ‘rotvos’ kort moeten houden. Maar Reintje heeft ook recht op een plaats in de natuur.

In de NRC van afgelopen zaterdag staat: ‘documentairemakers Jan Musch en Tijs Tinbergen maakten er een spannende kat- en muisfilm over’. Petje af hoe Reinaert er soms in slaagt de hele kluit te verschalken. De film wordt gedragen door natuuronderzoeker Jaap Mulder. Nu eens niet een wetenschappelijke broodeter van een of andere rijksinstelling, maar een ZZP-er met een ongelooflijke passie voor de natuur. In Mulders aanwezigheid zag ik deze schitterende film. Zie hem midden in de nacht juichen als hij in het veld de GPS-data van een gezenderde vos op inleesafstand op zijn laptop ontvangt. Dat moment staat ook op de trailer van de film, die u onder www.cinemadelicatessen.nl kunt bekijken.

In de film wordt de vos gevolgd in Zuid-Limburg waar de korenwolf opnieuw uitgezet is en vervolgens in het open Noord-Hollandse Jisperveldse weidegebied. Het korenwolfproject loopt meer seizoenen en het lijkt wel of er niet genoeg verse hamstertjes aangesleept kunnen worden. De vos weet er wel raad mee. De onderzoekers verstijven zowat van schrik als blijkt dat het toch mis is met één van de belangrijkste uitgangspunten van het onderzoek. Het leefgebied van de korenwolf moest gevrijwaard zijn van vossenburchten. Niet goed gekeken. Weer had Reintje zich niet aan de afspraken gehouden en listig onder bramenstruiken domicilie gekozen. Bij het uitgraven bleek daar ook de laatste rustplaats van enkele korenwolfjes te liggen. Een nog indrukwekkender filmisch moment was het nachtelijk stroopgedrag van Reintje op de bodembroedende weidevogels in het Jisperveld. ,,Eén vos,” zei Mulder ,,kan in één voorjaarsnacht tot 200 broedsels om zeep helpen” en de vossenonderzoeker laat in de film een ei zien met de scherpe insnijding van de vossensnijtanden (zie foto). Pure moordlust. Door díe beelden is wellicht de naam van de film geboren. Die vos met zijn territorium tussen langgerekte slootpercelen had acht jongen open en bloot tussen het riet op de natte bodem liggen. Zes van die jonkies gaan in de film een dagje in de diepvries. In de trailer zie je ook het moment dat ze verstijfd eruit komen. De natuur maakt korte metten met jong leven.

Oog om oog

Oog om oog, tand om tand. Mulder: ,,het oogcontact met de vos is van een grote fascinatie”. Kan dat beamen: eenmaal werden uren zittend wachten mij ook beloond met blikken, die een jonge vos met mij kruiste. Nieuwsgierig, minzaam kijkend, ogenschijnlijk zich afvragend: ‘hoor jij hier wel thuis?’ Mulder daarover: ,,In Siberië deed ik onderzoek naar poolvossen. Op een nacht moest ik buiten de hut pissen. Opeens keek ik in het gezicht van een poolvos. Die blik ging lijnrecht mijn hoofd in”. De film zindert inderdaad van het spanningsveld tussen de beide hoofdrolspelers.

Tekst: Kees de Kroon

Foto: Martin Hierck