Geen keizer, wél tuinman

17 september 2009 om 00:00 Nieuws

Na zijn komst naar Nederland en de aankoop van Huis Doorn in 1920 breekt de tijd aan dat de inmiddels ex-keizer zich geheel aan het tuingebeuren kan wijden. En met succes: aan het eind van de jaren dertig heeft hij het park van Huis Doorn tot één van de mooiste tuinen van Nederland omgevormd. Van heinde en ver komen bezoekers kijken naar de paradijselijke tuin waar alles overdadig groeit en bloeit, zowel in de zomer als in de herfst. In november 1933 schrijft Wilhelm: ‘….der ganze Park erstrahlt in Roth und Gold, de Verfärbung ganz einheitlich. Grandiose Farbsymphonie’.

De keizer als tuinman in Huis Doorn Hij had het al jong geleerd, die moeilijke namen van planten, heesters en bomen. In de ‘Prinzengärten’ kreeg de kleine Wilhelm, voorbestemd om later keizer Wilhelm II te worden van het grote Duitse rijk, van zijn moeder onderricht in tuinieren. Hij ontwikkelde er een passie voor, maar er restte hem na zijn troonsbestijging in 1888 helaas weinig tijd om zijn groene vingers te oefenen. Toch bezocht hij tuinbouwtentoonstellingen, was beschermheer van de Deutsche Gartengesellschaft en liet hij de tuin rond het Neues Palais in Potsdam naar eigen smaak inrichten. Ook liet hij kassen bouwen en wijngaarden en kwekerijen aanleggen voor eigen gebruik.

door Nicole van der Schaaf

Wilhelm’s liefde voor zijn tuin is in het Museum Huis Doorn in beeld gebracht in de nieuwe ‘Koffiekamertentoonstelling’. Allerlei tuingereedschap van de keizer, beplantingsplannen en -lijsten, brieven, tuinboeken en aantekeningen betreffende de tuin zijn voor deze tentoonstelling bijeen gebracht. Kleine en meer omvangrijke curiositeiten die stuk voor stuk de passie van de keizer in beeld brengen. Want hoe wij ook over zijn staatkundige en bestuurlijke kwaliteiten oordelen, een ding staat vast: wat hij deed pakte hij grondig en bijna wetenschappelijk aan. Zo noteerde hij in de jaarboekjes van de Evangelische broedergemeente nauwkeurig wanneer bepaalde heesters in bloei kwamen, wanneer het oogsten van het hooi op de grote weide voor het kasteel plaatsvond, maar ook wanneer bepaalde insecten in het voorjaar actief werden.

Bekend werd hij vooral als houthakker; een bezigheid die hij graag en veelvuldig beoefende en ook daarvan hield hij nauwgezet de gegevens bij. 10 December 1935: ‘Auguste Viktoria Buche gefällt: hoch 36 meter, 54 durchmesser, 110 Jahre alt….’

Naast een pinetum (verzameling coniferen) startte Wilhelm in 1927 met de aanleg van een rosarium bedoeld als bedankje aan de gemeente Doorn. De rozen voor dit parkje alsook de bijzondere coniferen voor zijn pinetum, werden grotendeels geschonken door vrienden en liefhebbers. Op kleine witporseleinen bordjes werd de naam van de goede gever gezet en vervolgens in de betreffende boom of roos gehangen. ‘Boompje groot, plantertje dood’ luidt het gezegde. En inderdaad, de namen op de bordjes die nu in de vitrine liggen zijn óf vergeten, óf historie. Wat blijft na deze tentoonstelling is een ander beeld van een ex-keizer in Doorn.

Huis Doorn, Koffiekamer tot 15 december.