Landschappelijk kleurig feest
1 mei 2009 om 00:00 NieuwsRoy Pamboer schrijft in de inleiding: ‘Kijk op een andere manier! Trek fietsend of wandelend erop uit en laat u verrassen’. Die verrassing wordt al waargemaakt in en op de brochure: een vrolijk, insektachtig, stralend blauw oog met een penseel in de aanslag. Dat oog-op-pootjes - ontworpen door Rob Durieu - wijst ons de wijs langs alle locaties tussen Driebergen en Wijk bij Duurstede, waar tussen 8 mei en 31 juli iets gaat gebeuren. Openluchtconcerten, creatieve workshops, films, poëzie, beeldhouwkunst, schilderkunst en lezingen; er zijn wel zestig verschillende activiteiten die met kunst en cultuur te maken hebben.
Wat mij natuurlijk interesseert zijn de benaderingen van het landschap in de kunst. De heuvelrug biedt immers een enorme diversiteit aan landschappen.
Landschap, landschappelijk
Een schilderij kan een landschap voorstellen óf het kan een landschappelijke voorstelling zijn. Dat kan dus net zo goed iets anders voorstellen, maar bijvoorbeeld een brede horizontale uitstraling hebben. Op zichzelf is de landschapschilderkunst in onze westerse cultuur niet erg oud. In China en Japan deden ze het al veel eerder. Hollandse schilders portretteren het landschap vanaf de eerste helft van de 17de eeuw. Dat deden ze keurig in het atelier uit het hoofd, naar voorbeelden in speciale ‘voorbeeldenboeken’ of naar schetsen die de schilders zomers buiten maakten. Van buiten, in de vrije natuur schilderen was nog geen sprake; dát moest nog wachten op de uitvinding van de verf in de tube.
De Hollandse landschappen die dateren uit het begin van die 17de eeuw zijn nog druk bevolkt en verhalend. Er is meer dan alleen aandacht voor de schoonheid van het landschap. Zo ongeveer ná 1630 worden de landschappen eenvoudige, het kleurgebruik soberder en de horizon lager. Dát werd de glorietijd van de schitterende Hollandse wolkenluchten!
Het echte veldwerk, naar buiten met verf en penseel, ontstond pas rond 1830 toen een aantal Franse schilders buiten gingen werken nabij het plaatsje Barbizon, in de bossen van Fontainebleau. Deze ‘School van Barbizon’ was de voorloper van het Franse en Hollandse impressionisme. Maar ook Vincent van Gogh en ‘schilder van de Veluwezoom’ Gerard Bilders, waren grote bewonderaars van de Barbizon-schilders.
De schilders van Barbizon gebruikten in hun werk nogal verzadigde tinten; onnavolgbare groen- en grijstinten die stonden voor een zilvergrijs licht. Juist die grijstinten werden door de latere ‘Haagse Schoolschilders’ graag gebruikt; vandaar dat ooit de term ‘Grijze School’ gebezigd werd. Een beetje in de richting van dat grijze, sobere landschap komt de foto die gebruikt is voor het omslag van de brochure van het Festival. Doe mee aan het Festival en laat uw eigen landschappelijke creatie bespreken in deze krant: mail afbeelding en bijschrift naar: artprom@wxs.nl.
Nicole van der Schaaf
