Haydn en Hummel in juiste volgorde
9 april 2009 om 00:00 NieuwsOp het programma stonden onder andere werken van de broers Michael en Joseph Haydn, beiden levend in de 18de eeuw. De muziek van de eerste bestond uit heel frivole, vrolijke stukjes waarop indertijd zeker volop gedanst werd. Dat zou ook in de Maartenskerk heel goed mogelijk geweest zijn, zij het dan, dat de gemiddelde leeftijd van het publiek dat niet meer toeliet. Jammer, zo’n rococo danspartij op een 18de eeuws schilderij zou ik echt nog wel eens in levende lijve willen zien. Jammer ook, dat de ongekende kwaliteit van deze concerten -het was er één uit een serie- niet door heel veel jongeren bezocht wordt. Als dezelfde musici optreden in het walhalla van de muziek, het Amsterdamse Concertgebouw, is daar juist veel jong publiek te ontdekken.
Hummel op de eeuwgrens
De muziek van de broers Haydn werd onderbroken voor een klarinetkwartet van Johan Nepomuk Hummel, iets jonger dan de Haydn’s en componerend op de eeuwgrens van de 18de naar de 19de. In de beeldende kunst is dat niet zo’n spannende tijd; het was een tijd van herhalingen van de vastgelegde tradities van de 16de en 17de eeuw. Dát was nog eens een tijd van vernieuwingen in de kunst, van échte veranderingen en grote meesters. Toen verdienden de kunstenaars en handelslui goed geld, dat vervolgens in die 18de en begin 19de eeuw werd opgemaakt. Eigenlijk is de muziek van Hummel ook een product van die tijd: wat saai, eenvormig en voortbouwend op de verworvenheden van zijn leermeesters, waaronder Haydn.
Van de broers Haydn is natuurlijk Joseph (1732-1809) verreweg de beroemdste. Van hem voerde de concertgebouworkest leden het stemmige passiestuk uit: ‘Die sieben letzten Worte unseres Erlösers am Kreuze’. Tussen de verschillende delen las Juan Carlos Tages met een schitterend gedragen stem de tekst vanaf de kansel. Deze theatermaker en acteur is ook tangozanger die wereldwijd optrad met het wereldvermaarde tango-orkest Sexteto Canyengue. En dat allemaal in het dorp Doorn….
Muziek in het donker
Over Haydn’s ‘Sieben letzten Worte’, de Zeven Kruiswoorden van Christus, doet een aardige anekdote de ronde. Hij schreef het stuk oorspronkelijk voor een uitvoering in de ‘Heilige Grot’ in de rotsen onder een kerkje in het Spaanse Cádiz. Tijdens de eerste uitvoering aldaar was de kerk helemaal geblindeerd met zwart doek. Vanaf de kansel sprak de bisschop steeds één van de zeven kruiswoorden en knielde daarna voor het altaar. Vreemd, maar waar: tijdens deze pauzes werd de muziek ten gehore gebracht. Gelukkig kunnen wij het stuk nu in een mooie uitvoering zonder onderbreking horen.
Het volgende concert is op vrijdag 15 mei om 20.00 uur. Zeker gaan!
www.muziek-maartenskerk.nl
Nicole van der Schaaf
