Donnerwetter - Kaiserwetter in Doorn

26 maart 2009 om 00:00 Nieuws

Keizer Wilhelm II en het weer.

Kaiserwetter zegt in het Duits zoveel als goed weer, droog en zonnig; hét weer waar de Duitse keizer van hield. Eigenlijk wilde hij alleen dan in de buitenlucht verschijnen voor het afnemen van parades en allerlei andere festiviteiten. Deze ‘Mooiweerkeizer’ was geïnteresseerd in wetenschap en vooral in de kennis over het weer met al zijn grillige eigenschappen.

Tijdens zijn ballingschap op Huis Doorn werden tussen de jaren 1923 en 1941 officiële weerstatistieken bijgehouden met behulp van een uitgebreid instrumentarium en weerkaarten en metertjes die opgesteld waren rond het kasteel. Wilhelm II staat zelfs vermeld in de annalen van het KNMI vanwege zijn belangrijke bijdragen aan de weerstatistieken gedurende de 22 jaar dat hij op Huis Doorn verbleef. Weer een onverwachte, zinvolle toevoeging aan het verblijf van de keizer in Nederland!

Meteorologie in de koffiekamer

In de koffiekamer van Huis Doorn belichten de conservatoren van Huis Doorn, Cornelis van der Bas en Wendy Landewé, steeds onverwachte en onbekende aspecten uit het leven van de keizer. Ook de komende tentoonstelling ‘De keizer en het weer’ is een verrassing, want wie wist er nu dat er in die tijd dagelijks - op een vast uur - de weersgesteldheid werd bijgehouden op dat kasteel. Temperatuur, windrichting, neerslag, bewolking en de stand van de barometers werd dagelijks nauwkeurig geregistreerd. In het depot vond men maar liefst 40 barometers die ooit aan de keizer toebehoorden.

Oude foto’s laten zien dat er naast de toegangsbrug voor het huis paaltjes stonden waarop kastjes bevestigd waren waarin de meetapparatuur zat. Naast een selectie uit de 40 barometers zijn op de tentoonstelling ook diverse thermometers te zien alsook foto’s, prenten en weerrapporten, vaak voorzien van aantekeningen van de keizer.

Ook de keizerlijke bibliotheek bevat tal van sporen van ‘s keizers belangstelling voor meteorologie. Prachtige boeken over het weer, wolkenatlassen met foto’s van wolkenformaties en andere bijzonderheden zijn te bewonderen op de tentoonstelling. Techniek en wetenschap van een keizer die op deze wijze een meerwaarde gaf aan een van zijn vele hobby’s. Een fraai stuk uit de keizerlijke ‘weercollectie’ is de thermohygrograaf, zo’n klein kastje met een ingewikkelde inhoud waarmee men de temperatuur én de relatieve luchtvochtigheid kan meten. In een iets moderner uitvoering zijn dergelijke apparaten in ieder museum te vinden. Het keizerlijke exemplaar stond in de werkkamer en werkte als volgt: met behulp van paardenhaar, dat krimpt en rekt onder invloed van de luchtvochtigheid, tekent een stiftje de waarde aan op een rol millimeterpapier. De grafieken die er uit rolden werden door de keizer natuurlijk bewaard en het aardige van zijn verzameldrift is, dat wij ze nu nog kunnen bekijken op ‘Donnerwetter - Kaiserwetter, de keizer en het weer’. Tentoonstelling van 1 april tot 1 juli in de koffiekamer van Huis Doorn.

Nicole van der Schaaf

advertentie
advertentie