Hoorspel na 70 jaar ‘in de lucht’
LEERSUM - Het is op de kop af zeventig jaar geleden dat de radioluisteraar in Nederland kennis kon maken met het radiohoorspel: Paul Vlaanderen en het ‘Z4 Mysterie’. Dit hoorspel, dat de AVRO in april 1940 uitzond, werd door de inval van de Duitsers afgebroken en is sindsdien in de vergetelheid geraakt. Toch is afgelopen week de eerste aflevering van de re-make uitgezonden op Radio 90 FM. door Marjan van den Dorpe
De AVRO heeft dit hoorspel nooit meer uitgezonden. John Beringen, journalist, regisseur en zelf radiohoorspelliefhebber, kreeg dit hoorspel in handen.
Beringen:,, Het idee ontstond eigenlijk al in 2008, toen ik Bert Bijl, werkzaam bij Radio 90 FM ontmoette. Bijl presenteerde het programma ‘de culturele en politieke gelaghkamer’ vanuit café-restaurant De Engel en in die functie schoof hij aan bij ons redactieberaad. Op een gegeven moment viel het woord ‘hoorspel’ en Bijl gaf aan dat Radio 90 FM daar wel oren naar had, maar niet wist hoe dat precies in zijn werk zou moeten gaan. Ik wilde het hoorspel graag opnemen en regisseren, maar zat met mankracht en apparatuur. Toen ik de stem van Bert Bijl hoorde, liet ik mij ontvallen dat deze heel geschikt was om de rol van Paul Vlaanderen te spelen. Ik vroeg of hij dat aandurfde en Bijl stemde toe. We namen het script uit 1940 ter hand, vroegen toestemming aan de AVRO en gingen aan de slag.”
Het Z4-mysterie’ werd uitgezonden in 1940. De zes afleveringen waren gepland op 14, 21 en 28 april en 5, 12 en 19 mei van dat jaar. Alleen de eerste vier afleveringen zijn uitgezonden. Op 10 mei vielen de Duitsers ons land binnen en dat had tot gevolg dat er tot 20 mei helemaal geen radio meer was. Toen de radio weer in de lucht kwam, had men wat anders aan het hoofd dan het vervolg van dit radiohoorspel.
Alleen stem
Bert Bijl bleek over een enorm netwerk te beschikken van mensen die hoorspel-acteren aankonden. Beringen:,, Hoorspel spelen is enorm moeilijk. De teksten moeten niet simpel opgelezen worden. Het moet gespeeld worden en je hebt alleen je stem tot je beschikking om het sfeerbeeld geloofwaardig neer te zetten.”
Voor Z4 moesten er twaalf mannen en vier vrouwen gevonden worden. Ook waren er nog enkele kleinere rollen, waarvan Beringen er één van op zich nam. De cast die uiteindelijk gevormd werd bestaat uit profs en medewerkers van Radio 90 FM. Een leuk detail is dat Donald de Marcas ook weer van de partij is. Donald speelde vanaf de jaren ’50 tot de laatste Paul Vlaanderen in 1969 de rol van Charlie, de butler van Paul Vlaanderen. Hij is vermaard geworden door zijn vrolijk gebezigde ‘Okidoki’ als Vlaanderen hem iets opdroeg.
Eerste aflevering
Op 12 februari van dit jaar werd de eerste aflevering van het Z4-mysterie uitgezonden op Radio 90 FM. Beringen:,, Op 12 februari 1939 werd door de AVRO de allereerste Paul Vlaanderen ooit ten gehore gebracht. Wat is dan mooier om de re-make van Z4 precies 70 jaar na dato uit te zenden.”
Naast de stem van Donald de Marcas is ook een aantal bekende inwoners van Wijk bij Duurstede en de Utrechtse Heuvelrug te beluisteren, zoals: Karl Schneider, Martha de Wit, André van Zwieten, Martijn Pastoors, Willemien Wink en Ray Klaassen.
Paul Vlaanderen en het Z4-mysterie wordt elke donderdag vanaf 22.00 uur uitgezonden op Radio 90 FM, in de ether te horen op 91.70 FM en op de kabel voor Doorn op 93.1 FM; Maarn en Wijk bij Duurstede 107.0 en Leersum plus Driebergen op 102.4
De herhaling van het hoorspel is steeds op zondag vanaf 20.00 uur.
