Een Duitse keizer in Nederland

13 november 2008 om 00:00 Nieuws

Zondagmiddag stond geheel in het teken van het eerste kwart van de vorige eeuw. In het meer dan overvol Koetshuis van Kasteel Amerongen luisterde het publiek ademloos naar prof. Von der Dunk die buitengewoon boeiend kon vertellen over de periode 1918 en wat daarna kwam. Hij noemde het ‘Op de drempel van een nieuw Europa’. Het moment, de spreker en de liederen waren gekozen rondom dit thema aangezien het - precies op deze dag - negentig jaar geleden was, dat de Duitse keizer zijn abdicatie tekende en zijn onttroonde hoofd moest redden door naar Nederland te vluchten. Bij Eysden (L.) kwam zijn keizerlijke trein in de nacht van 9/10 november 1918 de grens over en vroeg hij politiek asiel. Het was het einde van de ‘Grote oorlog’ (WO I) en Europa zou daarna nooit meer hetzelfde zijn; erger nog, het betekende de aanloop naar de Tweede Wereldoorlog.

Feestelijke afsluiting lustrumjaar AMERONGEN - Bij het feestelijk einde van haar lustrumjaar organiseerde de Stichting Vrienden van Kasteel Amerongen een verrassende themamiddag. Prof. dr. Hermann von der Dunk hield een interessante voordracht over de Duitse keizer Wilhelm II in Nederland en het duo Elisabeth von Magnus en Jacob Bogaart gaf een liederen recital.

door Nicole van der Schaaf

Von der Dunk illustreerde zijn betoog met grappige anekdoten: ‘keizerlijk ge-ijsbeer’ op het perron van Eysden tijdens het lange wachten aldaar, veel ‘boe’ geroep en minder flatteuze uitlatingen van een woedende menigte die de komst van de keizer niet gewenst achtte. Populair was de keizer allerminst, hij stond te boek als een ‘krijgshaftig despoot die miljoenen de dood in had gejaagd’, een van de hoofdschuldigen aan het ontstaan van de Eerste Wereldoorlog. ‘The German will pay and we will hang the Kaiser’ (Duitsland gaat betalen en wij hangen de keizer wel op) schreef de pers toentertijd. Overigens koos de pers zonder nadenken de zijde van de geallieerden. Von der Dunk plaatste daar toch wel enige kanttekeningen bij en sprak relativerend: ,,...hoe men ook over hem oordeelt, hij deed wel pogingen een catastrofe te voorkomen. Hij was dol op uniformen, op militair vertoon, maar niet op bloedvergieten...”

Na anderhalf jaar te gast te zijn geweest op Kasteel Amerongen, vond de keizer een onderkomen voor hem en zijn familie in Doorn. Huis Doorn werd daarna overgoten met keizerlijke allure, althans zo leek het aangezien de keizer zijn groteske, vaak potsierlijke ‘keizer-spelen’ gewoon voortzette. Op foto’s uit de periode op Huis Doorn oogt de keizer soms - volgens Von der Dunk - ook als een ‘vriendelijke gepensioneerde houthakker’.

De start en het tweede deel van de feestelijke middag van de SVKA bestond uit liederen die vrijwel allemaal gecomponeerd waren rondom de ingrijpende periode van de ‘Grote Oorlog’. Want niet alleen waren de politieke veranderingen groot na het einde van die oorlog; ook op het gebied van cultuur was er sprake van een omslag. Indrukwekend zong mezzosopraan Elisabeth von Magnus, begeleid door Jacob Bogaart, piano, onder andere liederen van Kurt Weill op prachtige teksten van onder meer Erich Kästner en Berthold Brecht.

advertentie
advertentie