Kwart eeuw ‘eigen’ diensten

DRIEBERGEN/DOORN - ‘Een beetje star’. Zo omschrijft de 86-jarige Janneke van Reenen-Kalkman de gang van zaken zoals deze in vroeger tijden gebruikelijk was in de gereformeerde kerk die zij en haar echtgenoot, de in 1999 overleden Jan van Reenen, bezochten. Toen het echtpaar dankzij het contact met een ‘liturgisch ingestelde’ organist de oecumenische diensten van Schrift en Tafel in de Utrechtse Domkerk bijwoonde, opende dat nieuwe perspectieven. ,,Dat sprak ons zeer aan”, zegt mevrouw Van Reenen. De ervaring was één van de aanleidingen voor een initiatief dat inmiddels al 25 jaar voor mensen uit verschillende kerken van betekenis is: de Oecumenische Hagediensten. De echtgenoot van mevrouw Van Reenen was in 1987 één der grondleggers van deze diensten, en zij zelf is nog altijd een betrokken deelnemer.

door Jan de Beer

De benaming Hagediensten is een verwijzing naar Bartiméushage, zoals het terrein van de instelling in Doorn oorspronkelijk werd genoemd. In de daar aanwezige kapel vinden ook nu nog steeds de diensten plaats. Maar ook op andere locaties werden destijds ‘eigen’ oecumenische diensten gehouden, zoals in de aula van De Horst en het klooster Arca Pacis in Driebergen, alsmede in het conferentieoord van de Bondsspaarbank in Doorn. De deelnemers hieraan vonden uiteindelijk gezamenlijk onderdak bij de Hagediensten.

Kenmerkend voor de Hagediensten is volgens mevrouw Van Reenen de grote participatie van de deelnemers. ,,Elke dienst wordt voorbereid samen met de gemeenteleden, de musicus en de voorganger”, vertelt ze. ,,Het gaat dan om een dienst van Schrift en Tafel, zoals dat gebruikelijk is voor mensen uit verschillende kerkelijke richtingen.” Omdat de Hagedienstgemeenschap niet zo groot is (zo’n 80 mensen) en de deelnemers elkaar goed kennen, is het karakter van de diensten anders dan in een ‘gewone’ kerk. De deelnemers staan bijvoorbeeld in een grote kring om hand in hand het Onze Vader te bidden. ,,Vanwege de kleine gemeenschap is er veel aandacht voor elkaar, en daardoor heerst er altijd een warme sfeer”, aldus mevrouw Van Reenen. Ook anders dan in reguliere geloofsgemeenschappen is het gegeven dat de voorgangers uit allerlei kerkelijke richtingen komen, waarbij het om zowel mannen als vrouwen gaat. ,,Overigens wordt de dienst niet geleid door de voorganger”, vertelt ze. ,,De voorbereider van de dienst is tevens de gastheer of gastvrouw die een welkom uitspreekt en verder in de dienst een verbindende rol speelt.”

Naast de grote mate van participatie en de zelfwerkzaamheid van de deelnemers, die ook tot uiting komt in kosterdiensten, contactcommissies en gesprekskringen, is tevens de maatschappelijke betrokkenheid een belangrijk kenmerk van de Hagedienstgemeenschap. ,,Er zijn bijvoorbeeld contacten met Amnesty International en we zijn actief voor diverse projecten in ontwikkelingslanden”, zegt mevrouw Van Reenen. Uit deze aandacht voor de samenleving blijkt volgens haar dat het bij de Hagediensten beslist niet om een sektarische groep gaat. En ook het feit dat predikanten uit de regio als voorganger optreden en dat er enkele keren per jaar speciale diensten samen met jonge gezinnen worden voorbereid, toont dat aan.

Mevrouw Van Reenen herinnert zich, na even peinzen, nog de eerste Hagedienst die een kwart eeuw geleden plaatsvond. ,,Dat was op 8 november 1987”, zegt ze. ,,Natuurlijk hebben we in de loop der jaren een ontwikkeling doorgemaakt, maar het uitgangspunt is niet veranderd: we zijn een gemeenschap van onderaf, de Hagediensten zijn van en voor de bezoekers.” Ongetwijfeld zal dat komende zondag ook weer blijken als in de kapel van Bartiméus in Doorn het 25-jarig jubileum met een feestelijke dienst gevierd wordt.