Seniorenplatform: Eigen regisseur blijven
Het karkas gaat kraken, maar de levenservaring blijft groeien. De spieren worden stijver, maar het relativeringsvermogen stijgt. Het vel gaat lubberen maar de soepelheid van geest compenseert veel. Het haar wordt grijzer, maar je krijgt steeds meer oog voor de kleuren in de natuur om je heen. De begeerte verre werelden te ontdekken neemt af, maar de tevredenheid over de eigen vertrouwde omgeving neemt toe. Wie ouder wordt, stelt zijn grenzen en zijn perspectief bij, maar één ding blijft als een paal boven water staan: iedereen wil zo lang mogelijk zelfstandig blijven, iedereen wil zijn eigen regisseur blijven.
Uitgangspunt
Logischerwijs is dat dus ook het uitgangspunt van het overheidsbeleid: gezonde volwassenen zijn zelfstandige individuen en worden geacht zelf in het eigen bestaan te voorzien en een bijdrage te leveren aan de overheadkosten voor de samenleving. De politiek bepaalt wat in welke mate tot die overheadkosten wordt gerekend. Dat is nog een hele klus en ook hier doet de tijd zijn werk. Vroeger bouwden we met elkaar hele series bejaardentehuizen en had elke middelgrote gemeente een eigen ziekenhuis en een eigen zwembad, tegenwoordig concentreren we veel grotere voorzieningen op veel minder plaatsen. De kern van het overheidsbeleid is: mensen zijn zelfstandige wezens die op eigen kracht en met kracht van de eigen omgeving (familie, vrienden, kennissen uit de sociaal-maatschappelijke kring) hun eigen leven inrichten. Voor kwetsbare mensen schiet de overheid te hulp.
Alle ouderen kwetsbaar? Quatsch!
,,Ouderen behoren gemiddeld de laatste drie jaar van hun leven tot de groep kwetsbaren'', zo stelde wethouder Van Oostrum bij de introductie van de Kanteling in de wereld van welzijn en zorg. ,,Je moet ze dus niet vijfentwintig jaar als hulpbehoevenden benaderen'', zo was haar stelling. Ze heeft daarin groot gelijk. Maar in de overgangsfase behoort de overheid wel zorgvuldig te werk te gaan. Uit de wereld van de mantelzorgers komen steeds meer signalen dat de overheid wel al te makkelijk denkt over de inzetbaarheid van informele hulpkrachten.
Nieuwe initiatieven
Overal in het land maken mensen zich zorgen over de grootste dreigingen die oudere senioren op zich af zien komen: eenzaamheid en isolement, seniorenorganisaties, welzijnsinstellingen en kerken bieden daarin daadwerkelijke steun met verschillende activiteiten: klusjesdiensten, recreatieve bijeenkomsten, wandelgroepen, eetclubs etc. Het Oranjefonds heeft honderdtallen maatjesprojecten in het leven geroepen waarin vrijwilligers gekoppeld worden aan mensen die een steuntje kunnen gebruiken. De overheid doet er goed aan die wereld goed te kennen en waar nodig te faciliteren.
Gat in de markt
Er dient zich ook een nieuw fenomeen aan. Commerciële bureaus werpen zich op de wereld van gezelschap houden, helpen bij hobby's, reizen, fietsen, boodschappen doen. ,,Wij maken het zelfstandig wonen voor senioren waardevoller' is één van de leuzen. Natuurlijk is het zo dat aandacht, tijd en belangstelling helpt om uitsluiting of isolement te voorkomen. Maar het prijskaartje dat aan deze vorm van hulp hangt, maakt het slechts bereikbaar voor financieel draagkrachtigen.
Ik weet niet zo goed wat hier van te denken. ,,Is het te romantisch om te wensen dat - gezien de schaal van de dorpen op de Utrechtse Heuvelrug - commerciële bureaus hier overbodig zijn? Zou hier met de inzet van vrijwilligers niet kunnen worden bereikt dat uitsluiting of isolement voor iedereen wordt voorkomen en niet alleen voor de rijken? Een steuntje in de rug voor de vrijwilligers is dan wel nodig van de kant van de gemeente.''
Zie ook de website www.seniorenplatformheuvelrug.nl
