Dementie: meegaan in de stilte van de patiënt
DOORN - ,,Ze vonden mijn moeder in haar nachtjapon, met haar blote billen op de betonnen vloer van een parkeergarage''. Actrice en theatermaker Adelheid Roosen praat zonder gene over de dementie, die haar moeder in een verpleeghuis deed belanden. Ze maakte er zelfs een documentaire over, met haar 'mam' in de hoofdrol. De film stond vorige week centraal op een bijeenkomst van Vitras/CMD in Cultuurhuis Pléiade.
door Michiel Schaaij
Dankzij de hoge levensverwachting neemt dementie hand over hand toe. Alleen al in de provincie Utrecht wordt de komende jaren een stijging van 70 procent verwacht. Achter die verontrustende cijfers gaat de verwarrende wereld van de individuele patiënt schuil. De eerste symptomen van verstrooidheid laten nog ruimte open voor twijfel. Maar kleine haperingen van het geheugen lopen uit op regelmatige verwardheid en een schrikaanjagende diagnose: dementie .
In het verloop van de nare hersenziekte verliest de patiënt steeds meer vat op zijn of haar leven. Jaarlijks overkomt dat honderdduizenden Nederlanders. Elk van hen heeft een partner of familieleden, die bij de ziekte betrokken raken. Ook zorgverleners, wethouders, managers en directies van zorginstellingen krijgen dagelijks met de gevolgen van dementie te maken.
Juist voor die professionals organiseerde zorgverlener Vitras/CMD een inspiratiemiddag in het Doornse cultuurhuis. Op de maatschappelijke bijeenkomst over lokale samenwerking presenteerde Roosen haar film 'Mam'.
Roosens mam is opgenomen in een kleinschalige groepswoning in de Amsterdamse binnenstad. De actrice gaat op een verstilde manier met haar om. ,,Nu mijn moeder de ziekte van Alzheimer heeft, zie ik haar niet verdwijnen, ik zie haar tevoorschijn komen'', aldus Roosen. Ze merkt dat veel mensen dementerenden toespreken alsof het kinderen zijn. Nog erger wordt het, als er over de patiënt wordt gepraat terwijl die er zelf bij is. ,,De omgeving durft niet in de stilte van de patiënt te leven'', zegt Roosen. ,,Maar je hoort de echte boodschap niet, als je zelf het bezoekuur volrebbelt.'' Luisteren is dus het devies en dat doet Roosen in haar documentaire volop. Ze gaat zelfs nog een stapje verder: ,,Je moet jezelf openen, ook al raak je daardoor de controle kwijt''. Roosens persoonlijke relaas vormt een intiem portret van een ingrijpende ziekte. De film is online te bekijken, via een link op de website www.human.nl/mam.
