'Soms is de wereld maar heel klein'

23 juni 2021 om 12:12

Kerkstra werd uitgezonden
naar Indië

DOORN Coen Kerkstra moest in juli 1947 opkomen voor zijn dienstplicht. Na eerst de kaderschool in Harderwijk gevolgd te hebben om vervolgens de opleiding grenadiers te doorlopen, werd hij uitgezonden naar Indië. Hij werd gestationeerd op Java waar hij als korporaal ondersteuning verleende aan het mortierpeloton. Vele jaren later zou hij ontdekken hoe klein de wereld kan zijn en hoe groot het toeval.

John Beringen

,,Mijn hoedanigheid als dienstplichtig militair werd abrupt beëindigd door een aanslag”, laat hij weten. ,,Op 10 augustus 1949 was de tweede politionele actie afgelopen en was er een ‘Ceasefire' afgekondigd; een ‘staakt-het-vuren' dus. Twee dagen daarna waren we met drie voertuigen onderweg toen we desondanks onder vuur werden genomen; niet door de Republikeinen, met wie we hadden onderhandeld en zo de wapenstilstand waren overeengekomen, maar door rebellen. Drie man werden gedood en twee man, van wie ik er één was, raakten gewond. Mijn linkerhand was geraakt door een dum dum-kogel.” Hij werd geopereerd en keerde terug naar Nederland waar hij voor een tweede keer werd geopereerd in het Militair hospitaal in Utrecht. ,,Een polsgewricht heb ik niet meer”, laat Kerkstra weten. ,,Ze hebben mijn hand in een bepaalde hoek vastgezet; dat wil zeggen: in een stand die anatomisch gezien het meest ideaal is voor het verrichten van werkzaamheden. Maar toen het gips er eenmaal af was, kon ik nog geen kopje optillen.”

REVALIDATIE Hierop volgde revalidatie op Aardenburg in Doorn. Kerkstra hierover: ,,Dat was een fantastisch traject. Ze stelden alles in het werk om je niet alleen fysiek, maar ook mentaal weer beter op gang te krijgen. Ik moest veel handenarbeid verrichten en werken waarbij je steeds wat meer deed en er werd ook veel gesport om je conditie te verbeteren. Nou had ik in de oorlog bij een fietsenzaak gewerkt waar ik fietsen repareerde. Dat deed ik op zeker moment op Aardenburg ook. En dat ging me uiteindelijk dusdanig goed af dat men mij vroeg of ik niet in dienst wilde komen als monteur.” Kerkstra zei ‘ja' en ging aan de slag.

Aanvankelijk repareerde hij fietsen, rolstoelen en tal van andere zaken die onderhoud vereisten, maar ging ook rijles geven. Eerst voor wat betreft gemotoriseerde voertuigen voor invaliden en later in aangepaste auto's.

KAPITEIN Op een dag gebeurde er echter iets bijzonders. ,,Dat moet ongeveer in 1980 zijn geweest", vertelt Kerkstra. ,,Er kwam een nieuwe patiënt die eenzijdig verlamd was; een brigade-generaal die ook in Indië had gediend. We raken aan de praat waarbij ik hem vertel wat mij was overkomen. Wat bleek nou? Die man was in 1949 kapitein en had in die hoedanigheid de opdracht gekregen om uit te zoeken wie er achter die beschieting had gezeten terwijl er sinds twee dagen een wapenstilstand gold. Je snapt natuurlijk wel dat dat een heel bijzonder gesprek werd. Ongelooflijk."

Ongeveer in diezelfde tijd maakte Kerkstra nogmaals iets soortgelijks mee. ,,Er kwam toen een revalidatie-arts in opleiding stage lopen. Die kwam ook uit Indië. Hij had daar voor arts gestudeerd en kwam zich hier specialiseren als revalidatie-arts. Uiteraard raakte ik ook met hem aan de praat. Hij vroeg me waar ik zoal gezeten had. Ik vertelde hem dat en liet hem weten dat ik ook was neergestreken in het dorp Bobotsari. De Republikeinen hadden daar strijd geleverd en waren vertrokken of verdreven als je dat zo wil noemen. Ze hadden het hele dorp afgebrand zodat wij onze tenten opzetten tussen de puinhopen. En nou komt het: die arts was geboren en getogen in Bobotsari en was als jongetje van negen jaar oud gevlucht toen de strijd in dat dorp op gang kwam."

Hij zwijgt en denkt een moment na. ,,En zo iets komt dan 30 jaar later op je pad", gaat hij verder. ,,Dan kun je toch zien hoe klein de wereld soms kan zijn en hoe grillig het toeval zich kan ontwikkelen. In feite ben ik dat angstige jongetje van toen, dat zich geen raad wist, indertijd net misgelopen. En dan zie je hem later verschijnen terwijl hij bezig is om zich in een prachtig vak te bekwamen. Het leven kan soms heel wonderlijk verlopen en dan druk ik het nog zachtjes uit."