6,2 miljoen klappen voor torenklok
23 maart 2021 om 12:24Monumentale waarde voor torenuurwerk
MAARN De Stichting Vrienden Raadhuis Maarn (SVRM) is uitermate trots op de monumentale status van het torenuurwerk van het voormalig gemeentehuis in Maarn. Onlangs heeft de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft het torenuurwerk op de lijst geplaatst van alle kerkklokken en torenuurwerken met monumentale waarde die onderdeel zijn van een Rijksmonument. Reijer van Barneveld en Marc Pieters laten de klok al jaren gelijk lopen, dankzij secuur onderhoud.
Monique José Timmermans
,,Wij zijn helemaal gek van die klok”, zeggen de mannen enthousiast. En het is ook een heel uniek exemplaar, aangezien deze in de oorlog aan de rooftocht van de Duitse legermacht is ontsnapt. ,,In heel Nederland en ook in Maarn Maarsbergen, zijn vele duizenden kerkklokken geroofd om om te smelten voor de wapenindustrie. Hier hangt nog een origineel exemplaar uit 1926. We hebben uitgerekend dat er inmiddels ruim 6,2 miljoen klappen op zijn gegeven die de tijd laten klinken over het dorp.”
Het is eveneens uniek dat de klok nog volledig mechanisch loopt. ,,Ouderwets dus. In de jaren 1980-2000 zijn heel veel uurwerken vervangen door elektrische. Dat vraagt minder onderhoud en geeft een nauwkeuriger tijdsaanduiding. De klok in de Maarnse Theresiakerk is zelfs aangesloten op een atoomklok en loopt dus altijd exact gelijk. Ook de zomertijd gaat dan automatisch in.” Met de monumentale status wordt de originele mechanische werking van de raadhuisklok beschermd voor toekomstige generaties.
ZOMERTIJD De zomertijd op de klok van het gemeentehuis zal komend weekend hoogstpersoonlijk door Marc Pieters worden ingesteld. ,,Ik beloof niet dat het precies oom twee uur ’s nachts zal zijn”, lacht de vrijwilliger. Trots is hij er op dat ook de raadhuisklok de tijd tegenwoordig nauwkeurig weergeeft. ,,Met een maximale afwijking van twee minuten. Dat was in het verleden wel eens zeven. De metalen tandwielen reageren op temperatuur. Is het koud worden ze losser en is het warm dan zetten ze uit en gaat de klok iets langzamer lopen. Ik heb precies gemonitord hoe het uurwerk hier reageert. Kou zoals deze winter blijkt nauwelijks invloed te hebben, de hitte van afgelopen zomer daarentegen wel. En dat kan ik dan met de instelling corrigeren.”
Aanvankelijk was de torenklok vrijwel onbereikbaar. ,,Vroeger keek men niet zo nauw naar de arbeidsomstandigheden en gingen monteurs met gevaar voor eigen leven naar boven. Wij hebben een stalen trap gebouwd in de toren.” Bij elke klim trotseren de heren vliegen en spinnenwebben. ,,Met alle vliegen die in torens leven, is het een waar eldorado voor spinnen.” Het deert de beheerders van de klok die periodiek de bewegende delen smeren, optreden bij storingen en het gelijk laten lopen niet. Jaarlijks komt de wereldberoemde firma Eijsbouts, die de klok ook geplaatst heeft, voor periodiek onderhoud.
FONDSEN Intussen is de SVRM druk met het werven van fondsen voor het herstel van de wijzerplaatverlichting en het restaureren van de wijzerplaten waarvan de verf loslaat. Dankzij de plaatsing op de lijst met monumentale uurwerken is er meer toegang tot subsidies, naast de bijdrage van de stichting. Daarnaast zal in het najaar een actie onder inwoners starten.
GLASWAND Naast het noodzakelijke onderhoud heeft SVRM de wens om het uurwerk via een glaswand zichtbaar te maken in plaats van te verstoppen voor bezoekers van de zolder achter een houten deur. Zodra de coronamaatregelen het toelaten zullen de culturele en educatieve activiteiten op de zolder weer worden opgestart.
w [www.svrm.nl