Gemeentebestuurders steeds vaker de [kop van jut]
Boze inwoners regelmatig ‘door het lint'
4 december 2020 om 12:11Eén van de recente, landelijke dieptepunten was de aanslag met een explosief bij de woning van de burgemeester van Woensdrecht, afgelopen week. Een dergelijke, gewelddadige actie is nog geen routine. Maar het is een teken aan de wand dat bijna de helft van alle burgemeesters en wethouders die dagelijks contact met burgers onderhouden, het afgelopen jaar met agressie te maken kreeg.
NIET BANG Ook burgemeester Frits Naafs merkt dat het er steeds ruwer aan toe gaat. Verwacht hij dat hem hetzelfde, explosieve lot te wachten staat als zijn Brabantse collega? ,,Ik heb geen idee, maar mijn vrouw en ik zijn gelukkig niet bang uitgevallen”, zegt hij. Wel vindt Naafs dat daders met zulke acties ver over de schreef gaan. ,,Als het mij overkomt, hoop ik dat de politie de schuldigen opspoort. Van mijn huis en privéleven heb je met je poten af te blijven”, aldus de burgemeester.
AAN DE DEUR Overigens heeft Naafs na zijn verhuizing eerder dit jaar, zijn nieuwe adres niet aan de grote klok gehangen. De voormalige ambtswoning aan de Doornse Van der Leelaan was echter wijd en zijd bekend. Daar meldden zich vaker mensen aan de voordeur ,,die het wel even gehad hadden met de gemeente”. De gemoederen werden tot bedaren gebracht, door de klager binnen te vragen en gewoon even te luisteren naar diens grieven.
INTIMIDEREN ,,Een kop koffie of een glas water doet soms wonderen”, aldus de burgemeester, die niet snel onder de indruk is van verbaal geweld. ,,Maar deze burgemeester laat zich door niemand bedreigen of intimideren”, zegt hij. Nog erger vindt hij het als medewerkers van de gemeente agressief bejegend worden. ,,Als iemand compleet uit z’n stekker gaat, accepteren we dat niet.”
,, Van mijn huis en privéleven heb je met je poten af te blijven
BALIEMEDEWERKER Zo worden boze burgers die zich op bijvoorbeeld een baliemedewerker afreageren, dringend verzocht om in de werkkamer van Naafs in de bestuursvleugel van het cultuurhuis op gesprek te komen. Komt zo iemand niet opdagen, dan gaat de burgemeester zelf op huisbezoek. ,,Ik bel gewoon aan met de boodschap: We gaan het er effe over hebben, want ik accepteer het niet dat onze medewerker zo wordt bejegend”.
GEWENNING SGP-wethouder Gerrit Boonzaaijer zegt dat hij zich nog niet persoonlijk bedreigd heeft gevoeld. Wel ziet hij een onmiskenbare verruwing, met name in de sociale media. ,,Als je ziet wat daar af en toe over je wordt geschreven, dat liegt er niet om”. Hij is daar volgens eigen zeggen wel aan gewend geraakt. ,,Maar als mijn vader en moeder zoiets lezen, dan vragen ze: gaat het allemaal wel goed met je? Zij kunnen nog niet aan die stijl wennen.”
INGRIJPEND Die verruwing staat niet los van de politieke en maatschappelijke ontwikkelingen, denkt collega-wethouder Rob Jorg (VVD). Gemeenten moeten tegenwoordig steeds meer besluiten nemen, die directe en ingrijpende gevolgen hebben voor inwoners. ,,We gaan bijvoorbeeld steeds meer woningen in de kleine ruimte bouwen, we bepalen waar windmolens komen en we zeggen dat permanente bewoners van recreatieparken naar elders moeten vertrekken.”
MIKPUNT Tegelijkertijd worden mensen mondiger, ziet Jorg. ,,Die combinatie maakt, dat het er heftiger toegaat in het debat. Toch heeft hij zich over de onderwerpen uit zijn portefeuille nog niet bedreigd of geïntimideerd gevoeld. Burgemeester Naafs is wat dat betreft vaker het mikpunt, maar van de beledigingen op de sociale media zegt Naafs zich niets aan te trekken. ,,Ik begrijp ook wel dat mensen soms boos zijn. En schelden doet geen zeer.”
,, Maar als mijn vader en moeder zoiets lezen, dan vragen ze: gaat het allemaal wel goed met je?
ONTEVREDEN Ook wethouder Chantal Broekhuis (CDA) ziet nare reacties op haar tijdlijn van media als Facebook en Twitter voorbijkomen. Zij vindt het belangrijk om het contact met haar boze criticasters op te zoeken. ,,Je kan ergens ontevreden zijn, maar ga het gesprek aan”, zegt Broekhuis tegen hen. ,,Soms kunnen dingen worden opgelost, maar op z’n minst krijg je begrip voor elkaars situatie. Elke vrijdag heb ik een digitale open inloop, dus je hoeft er niet eens je huis voor uit.”
SCHELDPARTIJEN De ervaringen van de Heuvelrugbestuurders sluiten aan bij het landelijke onderzoeksrapport van het Amsterdamse I&O Research. Daaruit blijkt dat de toenemende verruwing vooral tot uiting komt in verbale agressie, al dan niet via internet. Scheldpartijen en kwetsende, kleinerende of discriminerende opmerkingen zijn ook in veel andere gemeenten aan de orde van de dag.
GEWAARSCHUWD De meeste incidenten komen voort uit ongenoegen en frustratie over bepaalde situaties of besluiten, aldus de onderzoekers. In een beperkt aantal gevallen is agressie heel bewust bedoeld om gemeentelijke besluiten te beïnvloeden. Dat is gevaarlijk, want volgens de onderzoekers kan alleen al het risico van agressie en geweld genoeg zijn om besluitvorming te beïnvloeden. De Heuvelrugpolitiek is dus gewaarschuwd.