Heuvelrug Natuurlijk: Wildzichtbaarheid van damherten

Op de Veluwe streven Staatsbosbeheer en het Nationale Park Hoge Veluwe er sinds enige jaren naar om de recreant grote hoefdieren te laten zien, met name edelherten, damherten en wilde zwijnen. Reeën zijn er overal volop. Het gaat om meer beleving voor de eerste drie. Hoe is het met de wildzichtbaarheid in ons Nationale Park gesteld? Vorig weekend schoot ik bijgaande foto vanaf de Gooyerdijk, pal ten zuiden van Doorn. Een drietal damherten maakte zich los uit de bosschages van een klein landgoed en stak vrolijk en vrij het weiland over. De jongste van de drie verpoosde nog even bij de fazantenhaan. Kennelijk waarderen ze elkaars gezelschap. Je ziet wel meer verschillende soorten dieren in het veld samen. Op de Veluwe zag ik eens koeien en edelherten, vredig grazend bij elkaar. Hier een voorproefje van wat ook in onze regio zou kunnen? Helaas niet.

Waarschijnlijk heeft de Utrechtse Heuvelrug nu al en zeker over enkele jaren de grootste ecoductdichtheid van ons land. Van ‘de grote drie’ wordt hier alleen het schuwe edelhert toegelaten. En dan nog (te) beperkt: een stand van 10-20 stuks, die op natuurlijke wijze onze regio zal dienen te bereiken. Ziet u het al gebeuren vanaf de vrije wildbaan op de Veluwe door de open landbouwgebieden van de Gelderse Vallei? Symboolpolitiek!

Voor het wilde varken en het damhert geldt in onze regio een nulstand: afschieten mag op provinciaal verkregen toestemming als ze schade veroorzaken. Eind 2010 was een tweetal wilde varkens in het nieuws in de buurt van Rhenen. Onlangs bleken er weer zes in dat gebied rond te lopen. Die zijn nog tammer. Je kunt er vergif op in nemen, dat die weer niet langs natuurlijke weg onze regio hebben bereikt.

Alhoewel ook voor damherten de Heuvelrug verboden gebied is, komen ze sinds 2000 voor op Plantage Willem III. Dat is dus feitelijk in strijd met de Provinciale Verordening. De beheersmaatregel (hier: afschot) wordt wel buiten die afrastering toegepast. Eerder eens op drie stuks, dit jaar op de zes ontsnapte exemplaren. Eigenlijk nog weinig, als je de geringe hoogte van de afrastering en het aantal stuks op Willem III meeneemt. Zowat zestig stuks, hoorde ik uit betrouwbare bron.

Waar zwijnen worden geweerd vanwege verkeersrisico’s en gewasschade ligt dat bij het damwild toch anders. Reeds in de Romeinse tijd was het damhert vanuit Azië goed ingeburgerd geraakt in West-Europa. In vele streken van Europa leeft het sinds de middeleeuwen in volledige vrijheid. Ook op de Veluwe is een vrije populatie. Naast het edelhert kan men het tweede bosrijkste gebied van Nederland met zoveel ecoducten toch moeilijk onthouden aan een wildsoort, die zich zo gemakkelijk gedraagt en handhaaft. Om te spreken van ‘import’ of ‘exoot’ is zeker misplaatst. De fazant en het konijn hebben dat predikaat toch ook niet meer en die kwamen zelfs niet op eigen benen naar onze streken.

Tekst en foto: Kees de Kroon