Kijk op Cultuur: Vorstelijke allure afwezig

De Utrechtse Heuvelrug moet sprankelen luidt het nieuwe motto van de VVV. Het gebied moet ‘vorstelijke allure’ uitstralen meldde deze krant twee weken geleden. De vraag is: hoe? Op de Heuvelrug zetelde nooit een echte vorst, slechts een keizer bracht er zijn nadagen door in ballingschap, op de vlucht na zijn dubieuze rol in de Eerste Wereldoorlog. Hij resideerde op Huis Doorn, nu een mooi museum natuurlijk, maar vorstelijke allure.........

door Nicole van der Schaaf

Het blijft een merkwaardig verschijnsel dat de Heuvelrug eigenlijk nooit een gebied is geweest dat, in verhouding tot andere vaderlandse natuurgebieden, veel bezoekers trok. Waren de Veluwe, de Noord- en Zuid-Hollandse stranden en bijvoorbeeld Zuid-Limburg altijd heel aantrekkelijk voor kunstenaars uit diverse eeuwen; op de Heuvelrug kwamen ze nauwelijks. Onbekend maakt onbemind, maar al vroeg in de 17de eeuw gingen diverse kunstenaars en wetenschappers op reis door het land. Ze beschreven en tekenden hun bevindingen in tal van schetsboeken waarvan een aantal bewaard is gebleven.

Verreweg de bekendste reiziger uit die tijd is Constantijn Huygens jr. (1628-1697), zoon van de meer bekende Huygens sr. en broer van Christiaan Huygens, uitvinder van het slingeruurwerk.

Constantijn jr. was zeer getalenteerd met potlood en penseel en zijn beschermde jeugd binnen de welgestelde familie Huygens bood hem ruim de gelegenheid tot het ontwikkelen van zijn talent. Tot z’n 44ste jaar bleef junior ambteloos bezig met het verzamelen van kunst en het oefenen in de tekenkunst.

Het zal hem niet meegevallen zijn toen hij in 1672 toch echt aan het werk moest. Hij werd secretaris van stadhouder prins Willem III en, sla er de krijgsgeschiedenis van deze stadhouder maar op na, dat werd reizen en trekken tijdens de veldtochten tegen de Fransen. Maar oorlogvoeren deden ze gelukkig ook niet altijd; er was ruim tijd voor ontspanning in de vorm van jagen op de Veluwe of ander aards vertier. Huygens hield niet van oorlogvoeren noch van de jacht, maar het begeleiden van de prins behoorde wél tot zijn taak. Als het even kon trok hij zich terug en maakte reeksen schetsen in de omgeving. Tal van kastelen, pittoreske dorpjes, riviergezichten, kerken en natuurlijk ook de legerkampementen portretteerde hij op schitterende wijze. Zo mooi zelfs, dat het Rijksmuseum in Amsterdam in 1983 een tentoonstelling maakte van het werk van deze onbekende Huygens. ‘Met Huygens op reis’ luidde de titel van deze tentoonstelling waarvan een fraaie catalogus rest die ik helemaal doorspitte op zoek naar een tekening op, om of nabij de Heuvelrug. Maar nee hoor, hij doorkruiste de Veluwe van west naar oost, maar bereikte nooit de Heuvelrug. Ook zijn grote nieuwsgierigheid naar stad en land dreef hem waarschijnlijk nooit deze kant op. Pas in de 19de eeuw schonk Jacob van Lennep in zijn beschreven wandeling aandacht aan de Heuvelrug. Conclusie: er is nog een lange weg te gaan voor de VVV Utrechtse Heuvelrug!

Reacties: artprom@wxs.nl