De Broekhuizerlaan blijft behouden

LEERSUM De monumentale beuken aan de Broekhuizerlaan in Leersum blijven staan. De eigenaren hadden een vergunning aangevraagd om de bomen gefaseerd te kappen, maar stuitten hierbij op veel verzet vanuit de samenleving. Door constructief overleg tussen eigenaren, een aantal betrokken burgers en de gemeente Utrechtse Heuvelrug kwam men samen tot een oplossing. Er werd speciaal voor het toekomstige beheer een stichting in het leven geroepen: de Stichting Behoud en Beheer Broekhuizerlaan, met in het bestuur naast lokale mensen Urgenda-directeur Marjan Minnesma. 

Op 24 juli 2020 voerden vertegenwoordigers van Urgenda, de Partij voor de Dieren, GoedVolk, de Bomenridders, Kappen met Kappen en boomchirurg J’ørn Copijn, een dag lang actie tegen de voorgenomen kap van de ongeveer duizend bomen op en rond de rijksmonumentale Broekhuizerlaan. Marjan Minnesma, directeur van Urgenda, was zo onder de indruk van de laan dat ze spontaan aanbood het beheer ervan op zich te nemen. Ze hield haar woord; de Stichting Behoud en Beheer Broekhuizerlaan is nu een feit en de bomen blijven behouden. Na de omvangrijke schade die de valwind op 18 juni aanrichtte aan het bomenbestand van Leersum en omgeving, is dit van nog grotere betekenis.

STICHTING De stichting, met daarin Minnesma als voorzitter, beheert nu na anderhalf jaar aan voorbereiding het deel van de Broekhuizerlaan tussen de Donderbergrotonde en het toegangshek van Parc Broekhuizen. ,,Zoiets regelen kost tijd en moet zeer zorgvuldig gebeuren want er zijn vele partijen bij betrokken. De eigenaren waren blij dat er iemand met een oplossing kwam, want de verantwoordelijkheid voor de veiligheid van de laan drukte zwaar op hen. Ze hebben constructief met ons meegedacht, net als de gemeente, zodat de stichting nu een feit is.”Rijksmonument vanaf nu beheerd door stichting

WAARDEVOL Het behoud van de bomen is volgens Minnesma van groot belang vanwege hun positieve effect in tijden van klimaatcrisis en hun bijdrage aan de biodiversiteit: ,,De bomen van de Broekhuizerlaan zijn prachtig en juist vanwege hun ouderdom ecologisch enorm waardevol. Ik ben erg blij dat het op deze manier gelukt is om ze te behouden. De valwind was natuurlijk de ultieme test. Ons deel van de laan is daar goed doorheen gekomen. Dat bewees het gelijk van de analyse per boom. Een paar bomen die er zoals bekend slecht voor stonden gingen om, maar de rest hield stand.”

VEILIGHEID De stichting vindt de veiligheid van de omgeving zeer belangrijk. ,,Daarom zijn we in september al begonnen met een grote onderhoudsbeurt”, vertelt Minnesma. ,,Gevaarlijke bomen, of delen van bomen worden verwijderd. Jaarlijks wordt door een boomdeskundige een onderzoek uitgevoerd ter controle van de conditie. En een boomadviesbedrijf heeft van ons al opdracht gekregen om een beheerplan op te stellen voor de komende 25 jaar. Waar nodig worden de oude beuken vervangen door jonge exemplaren, zodat gelijktijdig aan het herstel van de laan wordt gewerkt.” Ook wethouder Chantal Broekhuis is verheugd over de oplossing: ,,Dit burgerinitiatief, dat met alle relevante partijen heeft gesproken om de beuken op een veilige manier te behouden, waardeer ik zeer.”

KENNIS DELEN Minnesma hoopt dat deze manier van beheren op andere plekken in Nederland navolging zal vinden: ,,De Broekhuizerlaan is een heel mooi voorbeeld dat dit kan, en wij delen als stichting graag onze kennis met anderen. Niet alleen wat betreft een toekomstbestendig en biodiversiteitsbevorderend beheer, maar ook over de constructie die we hebben gekozen. Belastingtechnisch bijvoorbeeld loop je tegen allerlei dingen aan die wij nu goed hebben geregeld. We hebben veel opgestoken, op allerlei vlakken.” Minnesma vond het een inspirerend traject: ,,Eigenlijk ligt mijn hart bij biodiversiteit, en ik heb de afgelopen anderhalf jaar zoveel bijgeleerd. Ik heb een cursus gevolgd en met vele experts gesproken over bomen, over schadelijke en onschadelijke zwammen, de waarde van de humuslaag en van holen in bomen. Wie waar nestelt en waarom. Het was allemaal heel interessant.”

DONEREN Secretaris van de stichting is dr. mr. Annelies Henstra, woonachtig in de gemeente. Vanuit de bewonersgroep Behoud Bomen en Bos Utrechtse Heuvelrug zet zij zich al langer in voor de bescherming van bomen in de regio. ,,Als bewoner wil ik niet alleen protesteren tegen bomenkap, maar ook daadwerkelijk verantwoordelijkheid nemen voor wat mij lief is.” Op de website broekhuizerlaan.nl geeft de stichting achtergronden over de wijze waarop de laan vanaf nu beheerd zal worden, en worden ook vragen beantwoord die er onder inwoners kunnen leven. ,,Wie zich net als wij betrokken voelt bij deze prachtige laan, kan ons helpen deze goed te beheren door de stichting financieel te steunen. Dit kan heel gemakkelijk via onze website.”

Kijk ook eens op www.broekhuizerlaan.nl.

Door Edith Hazelzet