Natuurvernieuwing in de Amerongse Bovenpolder

AMERONGEN - Het uitkijkplatform aan de Burgwalrotonde in Amerongen geeft een prachtig zicht over de kwelmoerassen, de Nederrijn, alsmede kasteel en kerk van Amerongen. Parallel aan de Nederrijn omvat de gehele Amerongse Bovenpolder het rivieroevergebied tussen de (onlangs definitief gesloten) Elster steenfabriek en de stuw van Amerongen. Dit gebied wordt sinds midden jaren negentig geleidelijk omgevormd tot een rivieroeverreservaat. Konikpaarden en Gallowayrunderen zorgen er voor natuurlijke begrazing. Door ervaring wordt de natuurwaarde steeds groter.

Meer variatie

Vanaf de weg naar de pont van Amerongen beheert het Utrechts Landschap het oostelijk deel en Staatsbosbeheer het westelijk deel. Altijd al is het kwelmoeras van de polder langs de N225 beeldbepalend. Nergens liggen op enkele honderden meters hoog en droog en nat en laag zo dicht bij elkaar. Het regenwater van de Amerongse Berg sijpelt als kwelwater naar de uiterwaarden. ,,Het eerste beheerplan werd in 2001 opgeleverd en rond 2005 bleek, dat er minder kwel was dan verwacht”, zegt Hugo Spitzen, boswachter bij het Utrechts landschap. ,,Bovendien was er tijdens de aanleg tweemaal sprake van hoogwater. Daarmee werd teveel slib afgezet met als gevolg te troebel en te voedselrijk water. In het nieuwe beheerplan mikt het Utrechts Landschap op meer variatie: delen met kwelwater, kleinschalige hooilanden en rietmoerasjes om meer moerasvogels aan te trekken. We gaan nog meer inzetten op een vogelparadijs, maar dat dient wel binnen de bepalingen en Europese richtlijnen van Natura 2000 te gebeuren”, vult de beheerder aan. ,,De lepelaar en grote zilverreiger zijn geziene gasten, maar broeden nog niet in de polder; terwijl de lepelaar met 24 nesten dit jaar in de Blauwe Kamer dichtbezet is. Ook het bokje (de kleinste van de drie ‘moerassnippen’ naast water- en poelsnip) en het porseleinhoen houden we graag. De grote karekiet heeft vorig jaar voor het eerst hier gebroed.’’

Kwelgeul

Verdere verbetering wordt verwacht van de aanleg van een kwelgeul over de gehele lengte van Elst naar de stuw. Het project start in 2011 en biedt flora en fauna gunstige perspectieven. ,,Zo komen er volop rietkragen, een vistrap en een ijsvogelwand om nestgelegenheid voor de ijsvogel te creëren, drie poelen voor de kamsalamander en een hoogwatervrije vluchtplaats voor wilde dieren en het uitgezette vee. In wel die volgorde, de echt wilde natuur heeft voorrang”, benadrukt de beheerder.

Gevraagd naar verbetering van de recreatieve functie merkt Spitzen op, dat de winterwandelroute onder druk staat vanwege veiligheidsrisico’s voor de wandelaar en verstoring van wintergasten, zoals snippen. Er wordt nu gestudeerd op een ander tracé, dat over de zomerkade van Elst naar de pont zou kunnen lopen. En weer zullen we moeten aantonen, dat zo’n inpassing in het landschap geen gevolgen heeft voor het Natura 2000 beleid, zegt de consciëntieuze beheerder vriendelijk doch beslist. (wordt vervolgd).

Tekst en foto: Kees de Kroon