Open Monumentendag in Amerongen
28 augustus 2008 om 00:00 NieuwsDaarnaast was er al in de 17de eeuw een halteplaats gevestigd van de postdienst die tussen Hamburg en Tiel pendelde. Geen telefoon, geen e-mail en geen TPG die de volgende dag de envelop in de bus gooit. Nee, voor snelpost was er een ruiter die met de boodschap op pad ging terwijl post met minder haast met de postkoets meeging.
Wie naar Amerongen wilde, kon tot ver in de tweede helft van de 19de eeuw het stoomschip nemen, op de diligence wachten of gewoon gaan lopen. Pas in 1883 reed de eerste stoomtram met veel tumult het dorp binnen. Knarsend en stomend trok de locomotief de passagiers-, goederen- en postwagons door de Burg. Jhr. H. van den Boschstraat. Door het dorp mocht de tram 7.5 km per uur rijden en als de tram aankwam, moesten fietsers afstappen. De Van den Boschstraat, die aanvankelijk Achterweg en Utrechtsepostweg heette, was onderdeel van de zogenaamde ‘bovenweg’. In feite liepen er ooit twee hoofdroutes over de Heuvelrug: een bovenweg en een benedenweg. Een deel van de ‘benedenweg’ in Amerongen liep door de Overstraat-Nederstraat-Zandvoort het dorp weer uit.
Zeist-Arnhem voor 50 cent
Met de komst van de tram kwamen er toeristen en dagjesmensen richting Amerongen. In de Van den Boschstraat zijn nog enkele panden van oude logementen te vinden. Op nummer 1 staat het statige huis ‘Het Rode Hert’, gebouwd in de tweede helft van de 18de eeuw, maar tot bloei gekomen nadat de stoomtram was doorgetrokken naar Amerongen. Die tram was zo’n succes dat de exploitant, de Ooster-Stoomtram-Maatschappij, zelfs besloot om tram-vakantiekaartjes uit te geven waarmee men voor 50 cent van de hele lijn - van Zeist naar Arnhem - gebruik kon maken.
Direct naast Het Rode Hert staat een vreemd naar voren uitstekend pand; ook dit is een monument van openbaar vervoer, een wagenschuur waar de paarden van de diligence werden verwisseld. Aan de ene zijde reden de vermoeide paarden naar binnen en aan de andere zijde reed de diligence met verse paarden weer eruit. De inrijpoorten zijn nog duidelijk herkenbaar, al is er aan de ene zijde inmiddels een venster ingezet.
Toen de tramlijn door Amerongen werd aangelegd, plaatste men op dit punt een wissel en kreeg de ‘Oude Remise’ weer een functie. ‘Buitenlust’ aan de Van den Boschstraat 13, is één van de oude logementen, die nog steeds als horecagelegenheid in gebruik is. In 1904 schafte een slager het pand aan en liet het verbouwen tot hotel-restaurant Buitenlust. Net als nu was het er altijd druk, alleen toen kwamen de meeste bezoekers met de tram.
Op de Open Monumentendag, 13 september zal er weer een trammetje door Amerongen rijden. Het traject en de tijden vindt u in het plaatselijk programma.
Nicole van der Schaaf
