‘Zo werkt dat hier niet’
10 juli 2008 om 00:00 NieuwsNoemen van het zwartboek lijkt ook heden ten dage nog veel emoties op te roepen. Met het zwartboek begon in 1994 de aanklacht van een aantal inwoners van Amerongen tegen het gemeentebestuur. Zij verweten de bestuurders vriendjespolitiek en belangenverstrengeling. Het gemeentebestuur bestond destijds voornamelijk uit ‘echte Amerongers’, de schrijvers van het zwartboek behoorden tot de import. Hiermee werd het een conflict tussen de autochtone Amerongers en de import. Uit de analyse van Hogenstijn en Van Middelkoop blijkt dat de zwartboekschrijvers voornamelijk uit eigen belang het zwartboek schreven en het algemeen belang niet hun drijfveer was. Zij verweten de ‘echte Amerongers’ een feodale bestuursstijl. Commissies werden in het leven geroepen om het conflict op te lossen. Het zwartboek luidde een verandering in de bestuursstijl binnen het dorp in. Vergaderingen werden openbaar en er kwamen inspraakmogelijkheden. Ook werden de raadsleden voorzichtiger.
door Marleen Meijer
Inburgeren
Mensen die van buiten Amerongen in het dorp kwamen wonen wilden best inburgeren. Maar de nieuwelingen wilden daarnaast het idyllische dorp tussen het groen graag houden zoals het was, terwijl de autochtone Amerongers het dorp veel meer zagen als een ‘productieruimte’, waarin veranderingen in en rond het dorp niet als verkeerd worden gezien.
In de loop der jaren is de machtspositie in het dorp veranderd. De groeiende import, vaak hoog opgeleid en welbespraakt, stapt makkelijk in politieke functies, waardoor hun machtpositie versterkt. VVD en PvdA en CU bestaan voor een groot deel uit deze import. CDA en SGP vertegenwoordigen de ‘echte Amerongers’. Dan komt de herindeling in zicht en de bouw van het multi-functioneel centrum Allemanswaard. Twee zaken die wederom een groot conflict tussen bevolkingsgroepen veroorzaken.
Herindeling
In de herindelingsstrijd staan import en autochtone Amerongers tegenover elkaar. De import ziet voordelen op het terrein van bestuurskracht in de schaalvergroting, terwijl de Amerongers vinden dat het dorp verkwanseld wordt. Ook beroepen zij zich op het gebrek aan draagkracht onder de inwoners van Amerongen. De import met de inmiddels sterke machtspositie wint en Amerongen gaat op in de gemeente Utrechtse Heuvelrug. Hiermee is de de machtsbasis van de ‘echte Amerongers’ voorgoed verdwenen. ,,Wat hen rest”, aldus de onderzoekers, ,,is het bankje en de verhalen van vroeger.” (Zij doelen hiermee op het bankje van wijze mannen).
Bij het conflict rondom de bouw van de Allemanswaard lijkt het in eerste instantie een sociaal verschil wat het conflict veroorzaakt. De minder draagkrachtige inwoners in het nieuwe dorp versus de draagkrachtige inwoners van het oude dorp, gescheiden door de N225. De mensen in het oude dorp zijn tegen, want willen niet voor voorzieningen naar het nieuwe dorp en zijn bang dat alle levendigheid verdwijnt in het oude deel. De onderzoekers komen er al snel achter dat ook hier de oude tegenstelling doorheen loopt: import (oude dorp) tegen ‘echte Amerongers’ (nieuwe dorp). In dit conflict spelen de ‘verontruste burgers’ (een actiegroep tegen Allemanswaard) een grote rol, maar volgens de onderzoekers blijken zij uiteindelijk voornamelijk gedreven door het NIMBY-principe (not in my backyard).
Het boek ‘Zo werkt dat hier niet’ is tot stand gekomen door veel bureauonderzoek en veldwerk, waaronder interviews met inwoners van Amerongen. Het staat vol citaten uit de interviews en geeft een helder beeld van de veranderende machtspositie in het dorp. De citaten geven een kleurrijk beeld van de inwoners van het dorp en hun visie op de de gebeurtenissen vanaf 1994. Ook de strijd om de macht in Veenendaal is in ‘Zo werkt dat hier niet’ uitgebreid geanalyseerd. Het boek is uitgegeven door Eburon te Delft. Te verkrijgen via www.eburon.nl of op bestelling via de boekhandel.
