Ooggetuigen, een uniek oorlogsboek
8 mei 2008 om 00:00 NieuwsSchrijver / journalist en inwoner van Doorn selecteerde en bewerkte een aantal persoonlijke brieven, foto’s, documenten en interviews met oorlogsherinneringen van ‘gewone’ Nederlanders.
door Nicole van der Schaaf
De bijdragen getuigen zeker niet van heldendom en wie het leest vergeet soms even hoe het zat met ‘goed’ en ‘fout’. De keuze van de verhalen en de indruk die de geïnterviewden na lezing achterlaten is vooral een menselijke.
Immers, niet alle Duitse soldaten waren slecht, er waren ook Duitsers die Nederlandse levens redden zoals in het verhaal ‘Een reddende Duitser’ van mevrouw M. Kreger, die als baby in 1944 gered werd door een Duitse soldaat. ‘….Tijdens een bombardement stond de straat in brand en kwam er plotseling een Duitse soldaat binnen, die alleen maar mensen wilde redden en riep: ‘Raus, raus!’ Mijn moeder was niet meer in staat te lopen en stond doodangsten uit toen een Duitser ook nog eens haar kind weghaalde. De soldaat rolde mij in een deken en wilde over het dak vluchten’.
Duitse herdershond
Oorlogsverhalen met een glimlach en zelfs ontroering zoals in het verhaal van Victor Spangenberg die in de oorlog een grote vriend had, King, een Duitse herdershond met bijzondere gaven. De hond redde Spangenberg uit een benarde situatie; ‘….een Duitse herder, die de Duitsers om de tuin wist te leiden….’
Charles Sanders, als journalist gespecialiseerd in defensiezaken werkzaam bij De Telegraaf, plaatste de oproep voor de ooggetuigenissen in de gelijknamige krant. Er kwamen bijna 4000 inzendingen binnen waarvan Sanders er 74 gebruikte voor zijn boek. De ‘heldenverhalen’ liet hij weg; de weinige echte helden die tijdens WO II actief waren overleefden die oorlog meestal niet. Wellicht was, volgens Sanders ‘Hazelhoff Roelfzema wel de enige echte held, maar die wilde het niet weten. Hij trok zich terug op Hawaï waar hij als gewone burger kon leven. ‘Oorlogsheld’ was hij slechts enkele weken per jaar, als hij in Nederland was’. Bovendien, zegt Sanders, ‘….zijn na ruim zestig jaar de verdienste van iemand niet of nauwelijks controleerbaar’.
Door deze keuze is Sanders’ boek een document geworden waarin de persoonlijke belevenis van de oorlog in beeld gebracht wordt. Met een glimlach en soms met een traan, want het loopt natuurlijk niet altijd goed af. Het is een unieke collectie verhalen van doodgewone Nederlanders, die een manier vonden om soms mét de bezetter en soms mét de bevrijder de oorlogjaren door te komen. Het voorwoord is geschreven door Erik Hazelhoff Roelfzema; Sanders sprak met hem op Hawaï en het werd tevens het allerlaatste interview met de vorig jaar overleden ‘Soldaat van Oranje’. Achter in het boek is een DVD bijgevoegd met het beeldmateriaal van dit interview.
Ooggetuigen van de Tweede Wereldoorlog door Charles Sanders is overal in boekhandels en warenhuizen te koop voor 23,50 incl. DVD.
