Wandelen en kijken in ‘open tuinen’

MAARN/MAARSBERGEN - De Open Tuinendagen komen er weer aan! Onder andere in Maarn en Maarsbergen kan men op 16 juni de mooiste tuinen bewonderen.

Door Nicole van der Schaaf

Maar wanneer is een tuin mooi? Als er mooi gevarieerde en goed onderhouden borders in opgenomen zijn, als er een fraaie diversiteit aan coniferen voor de groentonen zorgt of als het gazon oogt als een biljartlaken? Het is maar waar je van houdt en in welke categorie je de tuin zou willen indelen; want dat moet eigenlijk wél gebeuren als de tuinen ‘gekeurd’ worden. En er zijn nogal wat soorten en maten te bedenken: kleine en grote tuinen, bostuinen, landschapstuinen, heidetuinen, natuurtuinen, vogeltuinen en kindertuinen.

De moeilijkste tuinen zijn ongetwijfeld de tuinen die zijn aangepast aan de grondsoort en omgeving. Als op een dergelijk terrein(tje) een goed evenwicht bereikt is –dat kost jaren—is zo’n tuin onderhoudsarm en een ware lust voor het oog. Maar, het vergt tijd en veel kennis en een hoge mate van consequentie om het systeem vol te houden, vooral in de eerste jaren als de resultaten mager zijn.

Onder andere in Doorn, Leersum en Amerongen zijn in de zeventiger jaren veel woningen gebouwd in kleine, vaak verspringende rijtjes met voor- en achtertuinen. De eenvormigheid van de bouw is onderdeel van de architectuur, die goedkoop en degelijk de honger naar woningen in die periode moest stillen. Om de strakke lijn van de architectuur te behouden zou je bij verkoop eigenlijk voorschriften moeten leveren voor de aanleg van de nieuwe tuin, voor de schutting en de carport. Dit om te voorkomen dat de wijk oogt als een bouwmarkt catalogus en de meeste tuinen als een miniatuur tuincentrum. In sommige nieuwe wijken in Nederland worden pogingen ondernomen de voortuinen van een straat of laan eenvormig te houden. Soms wordt een hele rij voortuinen ontworpen door een zelfde tuinarchitect. Een prima zaak: de architectuur van de woningen wint erbij en zo’n hele straat krijgt er meer allure door. Bovendien kost het op den duur veel minder onderhoud.

Een wandeling door de Doornse wijk ‘De Wijngaard’ leert hoe het vooral niet moet: allemaal kleine voortuintjes, hekjes er om, jaarlijks nieuwe eenjarigen er in en in het midden een grasmatje op zakdoekformaat. Of te grote bomen geplant, te veel soorten vaste planten en trendy steentjes of bielzen er om heen. En ieder natuurlijk zijn eigen stukje veilig afgescheiden van het exemplaar van de buren.

Wat zou die woonomgeving enorm opknappen als alle hekjes uit de voortuinen verdwenen en de prutstuintjes oogden als een mooie strakke groene zoom langs de huizen met enkele soorten bodembedekkers, een mooie solitaire boom en misschien een sculptuur hier en daar. Maar ook een mooie golvende bestrating met een enkel open vak voor een boom of heester zou een rijtje huizen een heel wat beter aanzien geven. Veel geld is er niet voor nodig; wel de bereidheid om iets samen te gaan doen met de buren.

Maar wie persé ‘baas in eigen voortuin’ wil blijven gaat het niet redden! Wellicht iets om over na te denken als men in de komende maanden de ‘Open Tuinen’ gaat bezoeken.