Buitenlessen voor basisscholen

AMERONGEN - ,,Het valt me tegen dat Amerongse kinderen in verhouding veel meer binnen spelen dan buiten. Ik weet dat de tijden veranderen en er nu alle mogelijke soorten speelgoed zijn en kinderen tv kunnen kijken of achter de computer kunnen zitten maar ik zou liever zien dat ze meer naar buiten gaan.’’ Aan het woord is Bram Mabelis, gepensioneerd ecoloog. Hij onderzocht de vrijetijdsbesteding van basisschoolleerlingen in Amerongen.

door Sophie van Hogendorp

Mabelis heeft in totaal 97 leerlingen van de Wilhelminaschool en de Regenboogschool gevraagd een enquête in te vullen. Hierop konden zij aangeven hoeveel tijd ze per week besteden aan verschillende activiteiten als tv kijken, computerspelletjes en buiten spelen. De leeftijden van de ondervraagde kinderen varieerden tussen de vier en twaalf jaar.

Weinig buiten

Uit het onderzoek is gebleken dat de kinderen van beide scholen in verhouding weinig buiten komen. Ruim vijftig procent van de leerlingen van de Regenboogschool (8-11 jaar) geeft aan dat ze per week één tot vijf uur buiten in de natuur spelen. Op de Wilhelminaschool ligt dit aantal iets lager, ruim dertig procent van de leerlingen (9-11 jaar) geeft hier aan dat ze één tot vijf uur per week buiten in de natuur spelen. Kinderen blijken meer tijd te besteden aan bijvoorbeeld computerspellen of tv kijken. Mabelis: ,,Ik verwachtte wel dat er veel tijd aan internet zou worden besteed maar de hoeveelheid tijd dat kinderen daarnaast nog buiten zijn valt tegen. Zo gaat het de verkeerde kant op. De ervaring met de natuur neemt af. Als je dat doortrekt naar mensen die bijvoorbeeld de politiek in gaan en ervaring missen, is dat erg. Op die manier worden er belangrijke beslissingen genomen over zaken waar men geen verstand van heeft.’’

Eigen jeugd

Mabelis groeide op in Den Haag. ,,Wij hadden geen tv en radio dus ik speelde veel buiten. Voor mij is het pijnlijk dat je tegenwoordig weinig variatie in soorten planten en dieren ziet in de polders: het is als iemand die speelt op een valse piano. Maar kinderen hebben dat referentiemateriaal niet dus die missen in eerste instantie niets. Ze vinden dat dan ook niet erg. Ik heb in het verleden gemerkt dat als je kinderen vertelt hoe het vroeger was, of bijvoorbeeld uitlegt waarom het erg is als bepaalde dieren en planten uitsterven, hun beeld verandert.’’

Buitenlessen

Om kinderen meer bewust te maken van de natuur heeft Mabelis bij de Amerongse scholen geopperd om buitenlessen te gaan geven. De Wilhelminaschool en De Regenboog hebben hier positief op gereageerd en daar zal rond april 2013 gestart worden met de buitenlessen, die een aantal malen per jaar gegeven worden. ,,Het gaat er niet zozeer om dat de kennis van de kinderen vergroot wordt maar meer om de beleving. Ik wil dat ze hun zintuigen gebruiken. We kunnen bijvoorbeeld een les met het thema ‘beestjes op het land’ geven. Dan kunnen de kinderen bijvoorbeeld zoeken naar beestjes, met behulp van een potje en een vergrootglas, en dan aan de begeleiders vertellen wat ze gezien hebben. Zo ervaren ze het echt zelf en kunnen de begeleiders vragen beantwoorden.’’ In eerste instantie zal Mabelis bij de lessen aanwezig zijn. ,,Uiteindelijk is het de bedoeling dat de docenten het zelf gaan doen. Er heerst nu nog een soort angst, docenten zijn bang dat ze te weinig van het onderwerp af weten. Maar het gaat erom dat je de kinderen enthousiasmeert. Kinderen zijn doorgaans actief genoeg.’’