Kijk op cultuur: Het geheim van Moersbergen

Al in de 15de eeuw stond er een kasteel dat een slordige honderd jaar later tot ridderhofstad verheven werd. Kasteel- en parkbosgebied Moersbergen in Doorn is daarmee een zeer oud en uniek gebied dat de overgang van Heuvelrug naar de lager gelegen terreinen van de Kromme Rijn markeert. Op een tekening, die halverwege de 17de eeuw werd gemaakt door Roelant Roghman, oogt het kasteel nog als een filmisch decor uit een ridderverhaal. Helaas is rond 1927 veel aan het kasteel vertimmerd en zijn de tuinen in de loop van de tijd op de schop gegaan.

door Nicole van der Schaaf

Een geoefend oog herkent al wandelend of fietsend door het gebied nog de diverse stijlelementen die in de loop der eeuwen zijn aangelegd en weer verdwenen door verwaarlozing van de idee.

De oude zichtassen zijn deels in stand gebleven en wat het gebied zo aardig maakt, is de afwisseling van dicht bosgebied met open kleine weiden. Voor allerlei kleine zoogdieren, maar in het bijzonder voor reeën, is het daardoor een prachtig leefgebied. Er gaat geen avondschemering voorbij of je komt er wel vijf tot tien reeën tegen!

Wij zijn frequente bezoekers van het gebied; bij redelijk weer fietsen wij er doorheen, zeker drie dagen per week rond de schemering. Dat is de beste tijd voor een ware safari waarop je de reeën, de hazen, de vleermuizen en zelfs de zwarte specht voorbij ziet gaat. Onlangs stonden wij geheel onverwacht oog in oog met het ‘geheim van Moersbergen’, een klein idyllisch huisje, geheel overwoekerd door bomen en struiken. Te zien was nog de betonnen fundering, de hout met stenen opbouw en de grote stenen schoorsteen waar de klimop bezit van had genomen. Glurend door de ramen was met enige moeite een oude piano te ontdekken. Duidelijk was, dat het al jaren leegstond, maar het tuintje met verwilderde bamboe, een vijvertje, stookplaatsen en zelf geknutselde dierenschuilplaatsen, gaven aan dat hier ooit cultuur en natuur vredig samen gingen. Hangend over het gammele hek nam onze verbazing toe toen we enkele enorme hanen, een paar kippen en een uiterst vriendelijke poes ontdekten die rond het huisje scharrelden. Gewapend met eten voor de poes en de kippen gingen wij terug, maar niet nadat we de boswachters van het Utrechts Landschap gebeld hadden. Aanvankelijk wist de boswachter niet van het bestaan van het optrekje en ‘hanen en een poes in dat gebied?’ ‘….dat lijkt me sterk….’. Maar toch, wij waren niet betoverd, ze wonen er echt!

De boswachter wist te melden dat het ooit gebruikt was geweest, vervolgens gekraakt en met veel moeite weer vrijgemaakt was. Maar geacht Utrechts Landschap, wat gaat er nu gebeuren met het huisje? Nóg langer leeg laten staan geeft nóg meer verval en voor reguliere bewoning is het wel erg klein. Zou het niet idee zijn het huisje als atelier te verhuren aan een beeldend kunstenaar? Er is behoefte aan atelierruimte en opnieuw zouden op deze plek cultuur en natuur weer inspirerend kunnen samengaan.

Reacties: artprom@wxs.nl