Kijk op Cultuur: Afbeeldingen Heuvelrug gezocht op Tefaf

Het was me het weekje wel! Duur en weinig verrassend was er natuurlijk de prestigieuze kunstbeurs Tefaf In Maastricht. Inmiddels is dit een wereldomvattende beurs die vooral gericht is op de goedgevulde beurs van liefhebbers. Niet van handelaren in kunst uiteraard, die kopen op veilingen of van particulieren heel wat voordeliger in. ‘t Is handel zullen we maar zeggen; al vraag je je wel soms af hoe het mechanisme werkt dat iemand aanzet tot kopen op zo’n beurs.

door Nicole van der Schaaf

Een voorbeeld: er stond een antiquaar, handelaar in oude, zeldzame boeken dus, met een boek ‘Bezette Stad’ met gedichten van Paul van Ostayen en houtsneden van Oskar Jespers, uitgegeven in 1921. De handelaar vroeg er maar liefst € 5.500,-- voor. Nu staat dat curieuze boek al jaren in mijn boekenkast. In voorkomende gevallen kijk ik altijd op www.boekwinkeltjes.nl en ja hoor, daar staat een reeks exemplaren op tussen de 60,-- en 80,-- Euro. Zo zie je maar weer: het is wat de gek er voor geeft. Maar waar zetelt nu de trigger die de hebzucht doet ontstaan om zo’n duur boek - of ander kunstwerk - te kopen.

Dit onderwerp en tal van zijwegen werd vorige week toegelicht tijdens de jaarlijkse Universiteitsdag van de Universiteit Utrecht. ‘375 Jaar Lichaam en Geest’ was de titel van de serie korte lezingen waarin het probleem van de vrije wil in vogelvlucht aan de orde kwam. Achtereenvolgens probeerden een neurowetenschapper, een psycholoog en een filosoof onze vrije wil te benaderen met behulp van wetenschappelijke bagage en het nodige gereedschap.

Ik meld alvast dat het (nog) niet gelukt is; van de wetenschap dat al ons handelen en iedere beslissing die wij nemen te doorgronden en te verklaren zou zijn, zou ik persoonlijk knap onrustig worden.

Want hoe kan je nu verklaren dat ik op de Tefaf, naast mijn ambtshalve te verrichten acties, altijd mijn inmiddels sterk ontwikkelde ‘Heuvelrugradar’ aanzet en op zoek ga naar voorstellingen uit onze regio. Veel schitterende landschappen van ruim 160 handelaren uit alle uithoeken van de wereld - blijkt dat ze zelfs in Uruguay handelen in Hollandse landschappen - zijn door ons bekeken. Ontelbare heuvels en dalen passeerden ons netvlies en we vonden nogal wat goedgelijkende zand-, heide- en andere voorstellingen die door kunstenaars van weleer geportretteerd waren. De titel ‘nabij Utrecht’ zou kunnen duiden op onze streek, maar zeker weten doen we dat niet en de makers zijn er allang niet meer. Er was trouwens op deze Tefaf bar weinig te vinden van nog wél levende schilders. Alle aandacht ging naar de oude meesters en de, wat we noemen ‘moderne klassieken’, uit de eerste helft van de vorige eeuw. Dat zal alles te maken hebben met de marktwaarde van de kunstwerken die vrijwel allemaal nadrukkelijk niet waren voorzien van een prijskaartje. Kopen gaat op die Tefaf nu eenmaal heel anders dan bij de bakker. En of men daar nu uit vrije wil zoveel geld uitgeeft voor een kunstwerk weet ik echt niet meer na het bijwonen van de Universiteitsdag dit jaar.

Reacties: artprom@wxs.nl