Kijk op Cultuur: Zanderij Maarn al acht jaar gesloten

Dat was schrikken: vlak voor kerst viel de halve kroon van een oude grove den op ons dak. Bezweken onder de sneeuwlast, gescheurd en vervolgens krakend en steunend omstreeks vier uur in de ochtend op het platte dak gedaverd. Gelukkig is de schade niet omvangrijk en kon het de sneeuwpret niet bederven. Want sneeuwpret was er op de Heuvelrug. Er werd geskied, langlaufers waren actief en kinderen op sleetjes hadden dolle pret.

door Nicole van der Schaaf

Huizen en tuinen lijken sprookjesachtig onder die dikke witte deken, die in combinatie met een beetje zon iedereen naar buiten lokte. De grootste sneeuwverrassing kom je tegen al wandelend over de Maarnse Bergweg in de richting Driebergen. Halverwege het hoogste punt doemt dan plotseling een sneeuweiland op, omgeven door een onberoerde, bevroren plas waarop slechts een wandelroute voor watervogels is aangegeven. Een onwaarschijnlijk mooi stukje heuvelrugnatuur.

In het onlangs verschenen boek van Kester Freriks (zie De Kaap van 2 december) staat te lezen dat echte, oorspronkelijke natuur niet meer te vinden is in ons land. Zélfs niet op de Heuvelrug waar vrijwel ieder stukje van de natuurlijke heide- en zandgronden op de schop geweest is. Erg of jammer? Nou nee. Het is leuk filosoferen over hoe het was, wat er leefde en wie er woonde. Historische verenigingen varen er wel bij en pluizen het uit terwijl op tekentafels alweer een plan klaar ligt voor ‘nieuwe natuur’. En dat die nieuwe natuur beeldschoon kan zijn bewijst ‘De Zanderij’, een voormalige zandafgraving gelegen tussen Maarn en Driebergen. Onderdeel van die Zanderij is het ‘Steneneiland’, een kunstmatig eiland waarop enorme zwerfkeien gedrapeerd zijn in de vorm van een kompasroos. Het ontwerp voor compositie van de stenen is van kunstenaar Peter Enter, die de erfenis uit lang vervlogen ijstijden naar soort en herkomst groepeerde en aanschouwelijk maakte.

Ooit was De Zanderij een heel wat minder aantrekkelijke zandgroeve die rond 1838 gestart was voor de aanleg van de spoorwegverbinding van Utrecht naar Arnhem. Behalve de enorme hoeveelheden zand, die elders gebruikt werd bij de aanleg van het spoor, stuitte men ook op een waar keienveld van zwerfstenen. Die stenen gaven aanvankelijk meer last dan gemak en toen er tevens een rangeerterrein voor goederenvervoer gecreëerd moest worden, bedekte men de keien weer met een laag zand. Ondertussen onderzochten geologen en andere wetenschappers de stenen en leverden daarmee hun bijdragen aan de ontrafeling van de ontstaansgeschiedenis van de Utrechtse Heuvelrug.

De geschiedenis van de stenencollectie en de komst van het ‘Steneneiland’ staan beschreven in het boek ‘Zwerfsteneneiland Maarn’.

Nadat alle commerciële activiteiten in de zandgroeve in 2002 gestopt zijn, is het gebied afgesloten en ingericht met de bedoeling dat het een recreatieve bestemming zou krijgen. Maar helaas, al acht jaar lang kunnen we het sprookje van het Sneeuweiland alleen maar van bovenaf bekijken.

Reacties: artprom@wxs.nl