Ooggetuigen gezocht van Operatie Faust

LEERSUM Via de organisatie 'Keep them rolling', die oude militaire voertuigen in stand houdt, is de Canadese documentairemaker Alison Maclean op zoek naar ooggetuigen van 'Operatie Faust'. Onder deze codenaam werd begin mei 1945 door de geallieerden op grote schaal over de weg voedsel getransporteerd om de hongersnood in het westen van Nederland te lenigen.

Edith Hazelzet

Met Operatie Market Garden startte in september 1944 de bevrijding van Nederland. Stapsgewijs bevrijdden de geallieerden een steeds groter deel van het land, op het westen na. De hongerwinter kostte in de grote steden naar schatting tussen de 22.000 tot 25.000 mensen het leven. Op 30 april sloten de geallieerden en de Duitsers het 'Akkoord van Achterveld'. Dit hield in dat de geallieerden toestemming kregen om voedsel te verdelen in bezet gebied. Britse en Amerikaanse bommenwerpers wierpen vervolgens voedsel af boven het westen. Dit gebeurde onder de namen 'Manna' en 'Chewhound'. Veel minder bekend is 'Operatie Faust', grote voedseltransporten over de weg van de Nude naar Utrecht. Dit transport kwam ook over de Utrechtse Heuvelrug, over de huidige N225.

NUDE Johan Goudkuil van 'Keep Them Rolling' (KTR) uit Zeist weet er alles van. ,,Op 1 mei vanaf half acht 's ochtends werden de eerste ladingen voedsel vanuit depots in Nijmegen met Canadese, en vanuit Ede met Britse vrachtwagens naar de Nude gebracht. Dit was een stukje niemandsland tussen Wageningen en Rhenen, waar burgers het voedsel in geallieerde vrachtwagens laadden om het naar Utrecht te transporteren. Hier werd het voor verdere distributie opgeslagen in onder andere de groenteveiling aan de Croeselaan en in brood- en meelfabriek 'De Korenschoof'." Het ging om grote voorraden biscuits, blikken vlees, vet, gecondenseerde melk, suiker en zout.

HERINNERINGSRIT Onder Goudkuils leiding organiseert de vereniging in 2020 een programma, dat van 1 tot en met 6 mei 'Operatie Faust' in herinnering brengt. KTR is een landelijke vereniging met ruim 1500 leden en 5000 voertuigen, met de doelstelling om als een rijdend museum, militaire voer-, vaar- en vliegtuigen die tijdens WOII gebruikt en/of gefabriceerd zijn, in stand te houden. Hiermee willen zij de achtergronden verbonden aan deze voertuigen bewaren en levend houden, onder andere door evenementen op te luisteren en zelf ook te organiseren.

Op 5 mei zullen leden tijdens een herdenkingsrit met hun oude voertuigen ook Leersum aandoen. Voor de rit komen driehonderd man troepen over van het Canadese leger - logistieke en infanterie - waaronder veteranen. ,,Door een oproep begin dit jaar in een radioprogramma van omroep Gelderland hebben we inmiddels de exacte route van het transport weten te achterhalen, vanaf de depots in Nijmegen naar de Nude. Nu nog meer ooggetuigen."

GEZOCHT Documentairemaker Alison Maclean is tussen 5 en 8 oktober in Nederland. Op 7 oktober wil zij graag mensen interviewen, die de voedseltransporten hebben gezien die van 1 tot en met 10 mei 1945 plaatsvonden. ,,Hiervoor zijn we nog op zoek naar ooggetuigen, ook uit Leersum. Zo'n tweehonderd legertrucks reden dagelijks op en neer tussen de Nude en Utrecht met 1200 ton voedsel. Deze werden bestuurd door civiele Nederlandse chauffeurs, zoals afgesproken in het akkoord."

Van 1 tot en met 8 mei 2020 is de Canadese weer in Nederland om verder te filmen: ,,Ze rijdt dan met ons mee tijdens de rit." Wie zich iets herinnert van de transporten, of iemand kent die dat doet, wordt verzocht contact op te nemen met Johan Goudkuil op 06-43079802 of via goudkuilj@gmail.com.