Kadernota gemeente Utrechtse Heuvelrug sluit niet

DRIEBERGEN Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Utrechtse Heuvelrug legt traditiegetrouw voor 2020 een Kadernota voor met uitgangspunten en (financiële) kaders voor de Begroting 2020-2023. De kadernota laat zien welke ontwikkelingen er voor de komende jaren op de gemeente af komen. Naast de opgave in het Sociaal Domein zijn dat ontwikkelingen zoals de invoering van de Omgevingswet, Duurzaamheidsopgaven, loon- en prijscompensaties en inflatie. Dit jaar zijn de tekorten in het sociaal domein en de onzekerheid over de uitkering uit het gemeentefonds zodanig, dat het niet mogelijk is een sluitend perspectief te bieden zonder kennis te hebben van de mei- en septembercirculaire. Ondanks de forse voorgestelde ombuigingen en inkomstenverhogingen in spoor 2 en spoor 3 lukt het niet om de tekorten op te vangen. Er is een extra tekort van circa 3 miljoen euro. De komende maanden bij het opstellen van de Begroting werkt het college aan verdere oplossingsrichtingen.

ONVOLDOENDE In 2018 heeft de nieuwe raad al circa een miljoen euro omgebogen om het raadsprogramma te kunnen uitvoeren. Dat bleek nog onvoldoende. In het begin van dit jaar is daarom een ombuigingsproces opgestart om 5,6 miljoen euro vinden. Om deze opgave te realiseren is een pakket van ombuigingen opgesteld, waarin het college voorstellen doet om kosten te besparen of inkomsten te verhogen. Dit pakket van maatregelen is voorgelegd aan de samenleving ter consultatie.  

Inwoners hebben daarin gevraagd om een heldere visie op wat voor gemeente je wilt zijn, willen niet bezuinigen op voorzieningen en zijn vaak bereid om mee te doen/denken om voorzieningen in stand te houden. Een deel van de samenleving kan leven met een verhoging van de belastingen en een deel niet. Als de voorzieningen kunnen blijven is een wat groter deel bereid daarvoor meer te betalen en inwoners vragen om in eerste instantie te kiezen voor een sobere gemeente, met een efficiënte organisatie. 

OMBUIGINGEN Het college heeft veel waardering voor alle betrokkenheid, echter zij zien zich, gelet op de actuele financiële situatie, genoodzaakt het hele pakket van spoor 3 over te nemen. Wel ziet het college ruimte om voor een aantal ombuigingen, zoals bibliotheken en consultatiebureaus op andere wijze tot de taakstelling te komen.

Wethouder Gerrit Boonzaaijer (foto): ,,We realiseren ons terdege dat dit een onplezierige boodschap is, vooral omdat er de afgelopen jaren al vaker is bezuinigd en we net de consultatie met de samenleving over de ombuigingen in Spoor 3 hebben afgerond. We zijn op diverse fronten aan het zoeken naar mogelijkheden om een einde te kunnen maken aan de onzekere manier waarop we inkomsten uit het Rijk krijgen voor de taken die we moeten uitvoeren. Daarnaast werken we aan het maken van ruimte om tegenvallers op te vangen en onze schuld te verlagen. Dat is een stevige opgave."

TEKORTEN JEUGD/WMO De tekorten in het Sociaal Domein zijn een landelijke trend. Een recente Benchmarkanalyse 'Uitgaven Jeugdhulp' onder dertig gemeenten laat zien dat Utrechtse Heuvelrug een significant lagere bijdrage krijgt dan gemiddeld, een significant hoger aantal cliënten en aanwas van cliënten kent dan gemiddeld en dat de kosten per cliënt nagenoeg op het gemiddelde niveau liggen. Via de Tasforce Sociaal Domein wordt geprobeerd dit verschil tussen inkomsten en uitgaven zo klein mogelijk te maken. Dit is niet voldoende. De reserves in het Sociaal Domein raken op. Utrechtse Heuvelrug luidt de noodklok. Samen met andere gemeenten wordt regionaal en samen met de VNG gewerkt aan oplossingen en lobby naar het Rijk om meer financiële middelen beschikbaar te stellen.

De gemeenteraad bespreekt de Kadernota 2020 maandag 24 juni in een beeldvormende vergadering. Op donderdag 4 juli volgt een oordeelsvormende vergadering waarna de gemeenteraad naar verwachting op 15 of 18 juli de Kadernota vaststelt.