Broedend ravenpaar ook dit jaar gestoord

AMERONGEN Sinds 2014 doet een ravenpaar pogingen om jongen groot te brengen in boswachterij De Amerongse Berg. De raven, die als soort op de Rode Lijst staan, werden in die tijd meermaals verstoord door werkzaamheden rond hun nestboom, tijdens het broedseizoen. Zo ook afgelopen donderdag. Omwonende Annelies Henstra trok aan de bel bij Staatsbosbeheer, waarna de werkzaamheden werden stilgelegd.

Edith Hazelzet

De raaf was ooit een veelvoorkomende vogel in Nederland, maar in de jaren '40 stierf deze uit. In 1976 werd de raaf opnieuw geïntroduceerd en sindsdien nam het aantal broedparen langzaam toe tot zo'n 130 in 2016. Henstra volgt het Amerongse ravenpaar sinds 2015: ,,Ze zijn het hele jaar aanwezig, want hier is hun territorium. Ik zie het ieder voorjaar wanneer ze aan komen vliegen met takjes in hun bek, en daarna mos en plukjes wol. Daarna wordt het stil als ze broeden."

HISTORIE Raven zijn volgens haar zeer plaatstrouw. ,,Voor 2009 zat hier ook een paar, dat verdween door houtoogstwerkzaamheden. In 2015 keerden er pas weer raven terug." In 2015 was Staatsbosbeheer voornemens het perceel waar de zeldzame vogels huizen, kaal te kappen. Slechts onder grote druk van Henstra en de Vogelwacht Utrecht werd de houtoogst daar opgeschort. ,,En dat was maar goed ook, want sindsdien heeft de raaf er vier nesten met jongen grootgebracht." Maar niet zonder dat er opnieuw ingegrepen moest worden: ,,In februari 2016 werd er plotsklaps een breed spoor door het bosperceel gefreesd. Dat spoor diende geen enkel doel - de aanleg werd afgeschoven op een fout van de machinist. Het kwam tot vlakbij de ravenhorstboom, die ondertussen wel bekend was bij Staatsbosbeheer."

Terwijl de raaf op het nest zat werd er bovendien een MTB-route aangelegd, tegen het advies in van Sovon Vogelonderzoek Nederland. De Vogelwacht deed hierop aangifte. ,,Hoewel wegens gebrek aan bewijs geen verstoring kon worden vastgesteld, was er wel degelijk sprake van een schending van de zorgplicht door Staatsbosbeheer'', aldus Annelies Henstra, jurist van beroep.

ONDERZOEK Op 28 maart werd Henstra opgeschrikt door machinegeluiden uit het ravenperceel. ,,In het broedseizoen dus. De raven zitten als vroegbroeders al sinds het begin maart op hun nest. Binnen de verstoringsgevoelige afstand bleek opnieuw een breed spoor door het bos te zijn gefreesd, dat volgestort zou worden met zand voor de aanleg van een sporenbed om reeën te kunnen tellen, in verband met aanrijdingen."

Met veel moeite kon Henstra de aannemer hoog op zijn machine bewegen om te stoppen met het werk: ,,Een spechtenboom die hij velde - ook beschermd trouwens - viel bijna nog op de kop van mijn hond. Ik heb direct boswachter Rein Zwaan gebeld en toen hij ter plekke was, heeft hij de aanleg in het ravenperceel meteen stilgelegd." Zwaan: ,,Wij zijn geen opdrachtgever van dit onderzoek. Dat is BIJ12 en Alterra voert het uit onder leiding van Frans van Bommel. Wij zijn met hem het veld in geweest en hebben toestemming gegeven."

Volgens de wet natuurbescherming had er een ecoloog betrokken moeten zijn bij de voorbereiding. Dit is niet gebeurd. ,,Het sporenbed bleek ook niet op de afgesproken plaats te liggen. In plaats van grenzend aan de wegberm, lag het meters diep in het bos. We verwachten hier deze week nog uitleg over van de onderzoeker", aldus Zwaan. Het onderzoek zal drie jaar lopen, met tweemaal daags handmatige tellingen en camera-opnames.

RAVENSOAP Henstra windt zich op: ,,Dit was de zoveelste keer dat ik de raven heb moeten verdedigen. Het begint een soap te worden. Wat me nog het meest verontrust, is dat je als burger de natuurbescherming op je moet nemen, omdat de verantwoordelijken het nalaten. Dit is geen incident; deze casus legt een patroon van falende natuurbescherming bloot. Dezelfde mechanismen die zorgen dat het met het Amerongse ravenpaar keer op keer fout gaat, zitten diep verankerd in de hele organisatie. Het is een systeemprobleem, dat samenhangt met de introductie van de marktwerking in de natuurbescherming." De raven zijn er nog sinds de verstoring: ,,Ik zag het mannetje gisteren vliegen met voedsel in zijn bek, dus ik hoop er het beste van."