Das terug op Utrechtse Heuvelrug

HEUVELRUG Wat veel burgers niet weten, is dat de das te vinden is op de Utrechtse Heuvelrug. Het is een schuw nachtdier dat zich maar weinig laat zien, dus er is gedegen onderzoek nodig om te weten waar hij woont en hoe hij leeft. Aan de hand van sporenonderzoek en het observeren met behulp van cameravallen, heeft de Dassenwerkgroep van de Vereniging voor Dorp en Natuur Amerongen-Leersum veel kennis verzameld.

Corina Blommendaal

Oorspronkelijk woonde de das al hier, maar was hij sinds de jaren '60 van de vorige eeuw verdwenen. Twintig jaar later begonnen de dassen heel langzaam terug te keren, waarschijnlijk vanuit de Gelderse Vallei. ,,Er waren vossenjagers in het Leersumse veld toen er ineens een das in beeld kwam", vertelt Chris Achterberg, vrijwilliger bij de Dassenwerkgroep. ,,Helemaal in de noordwesthoek van de provincie Utrecht, in de buurt van Maartensdijk, zat ook een groep dassen die zich heeft uitgebreid en allerlei kanten op getrokken is. Zo is de dassenpopulatie in onze gemeente zich de afgelopen 30 jaar flink aan het herstellen."

BURCHT Dassen wonen in burchten, stelsels van gangen en kamers onder de grond. ,,Je herkent ze aan de uitgangen bovengronds, die groter zijn dan die van een konijnen- of vossenhol", legt Achterberg uit. ,,Ze maken typische storthopen, ze werken veel zand in halve cirkels naar buiten."

,,Als zo'n burcht maar lang genoeg bestaat, want sommige bestaan wel tientallen jaren, dan kunnen er echt heuveltjes ontstaan, waardoor de uitgangen steeds hoger komen te liggen", aldus Ronald Stiefelhagen, ook vrijwilliger voor de Dassenwerkgroep.

OP ZOEK NAAR REGENWORMEN Omdat regenwormen hun hoofdvoedsel zijn, leven ze veel op de randen van het bos bij de overgangen naar graslanden. Bijvoorbeeld op de overgang naar de Kromme Rijn en de Gelderse Vallei. ,,Daar waar de waterstanden laag zijn kunnen ze het beste een burcht graven", vertelt Achterberg. ,,Vaak lopen ze 's avonds de graslanden op. Nu de beste randplekken bezet zijn, trekken meer dassen de bossen in."

Er wordt wel eens geklaagd over de schade die de das aan zou brengen, maar die is echt minimaal. ,,Vooral mais kan een probleem zijn", legt Stiefelhagen uit. ,,Dassen zijn dol op de vroegrijpe maissoorten, dus dan zou je langs de randen een soort mais moeten zaaien die vroeg opkomt en waar vraatschade aan mag ontstaan, maar de rest van de productie blijft dan onaangetast." Mocht de schade oplopen, dan wordt dit vergoed door de provincie.

Ongeveer 15 tot 20 procent van de dassen komt om in het verkeer. ,,Heel veel dassen moeten regelmatig een weg oversteken, sommigen elke nacht. Daarom zijn faunatunnels en ecoducten zo belangrijk."

Op woensdag 20 februari is er om 10.00 uur een lezing over de das in de bibliotheek in het Cultuurhuis in Doorn. Meer info: www.dorpennatuur.nl.