De perfecte espresso zetten met een espresso machine – wat heb je nodig?

Een goede espresso is niet zomaar gezet. Er zijn heel wat stappen nodig, voordat dit kleine kopje de volle, rijke espressosmaak bevat. Gelukkig zijn er tegenwoordig apparaten waarmee je koffie kunt zetten die zelfs Italianen zouden goedkeuren. Zo ben je met een espresso machine al goed op weg om een echte thuisbarista te worden. In dit artikel lees je waar een espresso machine aan moet voldoen én wat je precies nodig hebt om de perfecte espresso te zetten.

Het ontstaan van de espresso machine

Hoewel het eerste prototype van de espresso machine al in 1855 werd gepresenteerd, duurde het nog bijna 50 jaar voordat het apparaat in productie ging. In 1901 ontwikkelde Luigi Bezzera een machine die water onder hoge druk door koffie perste. 

Naast de op stoom werkende apparaten, werd in 1938 de eerste espresso machine ontwikkeld met een druksysteem. Deze zogeheten pistonmachines wisten nog meer smaak aan de koffie te onttrekken, waardoor de espresso het welbekende crema laagje kreeg. Naast stoom en druk zijn er ook espresso machines die werken op basis van een pompsysteem.

Wat is een espresso machine?

Er zijn verschillende koffiezetapparaten waarmee je een espresso kunt zetten. Zo zijn er speciale espressocups voor Nespresso-apparaten en kun je ook met volautomatische koffiemachines eenvoudig een sterk kopje van deze koffiesoort zetten.

Met een ‘echte’ espresso machine, bedoelen we echter een koffiezetapparaat dat bij uitstek geschikt is voor het zetten van een espresso. Deze halfautomatische apparaten worden veel gebruikt door professionele barista’s. De koffiemachines worden halfautomatisch genoemd, omdat je veel variabelen zelf in de hand hebt. Met deze espresso of pistonmachines heb je dan ook aanzienlijk meer invloed op de smaak van de espresso.

Portafilter

De espresso machines zijn vaak zilverkleurige, metalen apparaten met een uitneembare filter. Deze portafilter kun je eenvoudig vullen met gemalen koffie en in het apparaat klikken.

Tamper

Voor de beste espresso dient de gemalen koffie in de filter te worden aangedrukt. Dit creëert een compacte en gelijkmatig verdeelde koffielaag, wat een evenwichtige koffiesmaak stimuleert. Het aandrukken van de koffie doe je met een ingebouwde of losse tamper. Het is belangrijk dat deze tamper goed aansluit op de filter.

Stoompijpje

Wanneer je een cappuccino of latte macchiato wil drinken, kun je bij veel espresso machines de melk handmatig opschuimen. De apparaten zijn uitgerust met een stoompijpje, dat zich vaak naast de portafilter bevindt. Hoewel een volautomatische koffiemachine je al het werk uit handen neemt, levert een stoompijpje vaak wel het beste melkschuim op.

Waar moet een goede espresso machine aan voldoen?

Zoals eerder genoemd zijn er verschillende factoren die invloed hebben op de smaak van een espresso. Om de perfecte espresso te zetten, dienen deze variabelen zo constant mogelijk te blijven. Een groot deel hiervan heb je zelf in de hand. Er zijn echter ook een aantal factoren die beïnvloed worden door de kwaliteit van jouw espresso machine.

Temperatuurregeling

De zettemperatuur heeft een belangrijk aandeel in de smaak van een espresso. De meeste aroma’s en smaken worden bij een temperatuur van 92 tot 96 graden Celsius aan de koffiebonen onttrokken. Bovendien is het belangrijk dat deze temperatuur zo constant mogelijk wordt gehouden. Espresso machines die uitgerust zijn met een ingebouwde temperatuurregeling, weten deze thermische stabiliteit vaak goed te behouden.

Constante waterdruk

De druk waarmee het water door de portafilter loopt, bepaalt hoeveel aroma’s en smaken er aan de gemalen koffie worden onttrokken. De optimale druk voor het zetten van een espresso is gemiddeld 9 bar en is af te lezen op de espresso machine. Het is belangrijk dat de druk van het apparaat bij aanschaf goed is afgesteld, omdat het lastig kan zijn dit later zelf te doen.

Extractietijd

De gemiddelde extractietijd van een goede espresso ligt tussen de 22,5 en 27,5 seconden. De doorlooptijd wordt beïnvloed door verschillende factoren, zoals de maalgraad, de mate waarin de koffie is getampt en de kwaliteit van jouw espresso machine.

Wat heb je nodig om de perfecte espresso te zetten?

Naast de perfecte espresso machine en de ideale, constante, omstandigheden, helpen ook de volgende accessoires om jouw barista-vaardigheden naar een hoger niveau te tillen. 

Espressobonen

De espressoboon heeft een brandprofiel dat een rijke, volle koffiesmaak creëert. De espresso koffiebonen hebben een langere brandtijd, die zorgt dat er meer aroma’s, smaken en oliën vrijkomen. Espressobonen zijn dan ook te herkennen aan hun donkere kleur en licht glanzende oppervlak.

Espressomaling

Een espresso wordt veelal gezet van fijngemalen koffiebonen. Door de fijne espressomaling wordt een groter contactoppervlak gecreëerd. Hierdoor kunnen de aroma’s en smaken van de koffie optimaal door het water worden opgenomen.

Koffiemaler

Er zijn espresso machines die geleverd worden met een ingebouwde of losse bonenmaler. Het kan echter zijn dat je deze nog apart moet aanschaffen. Dit geeft je wel de volledige controle over de maalgraad van de koffie én de smaak van je espresso. 

Een precisieweegschaal

Voor een espresso heb je gemiddeld 7 gram koffiebonen nodig. De verhouding tussen het aantal gram en de hoeveelheid water heeft veel invloed op de smaak van je koffie. Door de koffiebonen precies af te wegen, kun jij de optimale espresso creëren.

Wil jij barista-waardige koffie zetten, je koffiekennis bijschaven en zowel jezelf als je gasten verrassen met een rijke espressosmaak? Met dit artikel bij de hand weet jij precies waar je op moet letten bij het kopen van een halfautomatische espresso machine. Met de juiste accessoires, de optimale variabelen en een goede pistonmachine, staat niets je meer in de weg de beste thuisbarista van Nederland te worden.