RAF-vliegers 75 jaar later herdacht

MAARN Door heel Nederland zijn in de oorlog wel 5000 vliegtuigen neergestort. Op 23 juni precies 75 jaar geleden stortte een Lancaster van de Royal Air Force neer boven Maarn, op de terugweg van een missie in Duitsland. Brokstukken overal, ooggetuigen spreken van een heftige nacht. Het kostte zeven jonge bemanningsleden het leven. Zij worden geëerd met een bescheiden monument op De Pol, daar waar het toestel neerkwam.

Monique José Timmermans

Inmiddels zes jaar geleden is het monument onthuld door een vlieger van de Royal Air Force. Een indrukwekkend eerbetoon, honderden inwoners defileerden langs het monument. Op zaterdag 23 juni om 15.00 uur wordt er wederom een herdenking gehouden. Dan in bijzijn van familie, die destijds nog niet gevonden was.

BELANGSTELLING ,,Bijzonder is dat er nu wel nazaten van één van de bemanningsleden - William Smith - zullen zijn. De oudste van de zeven was getrouwd en had een zoontje. Deze zoon komt samen met zijn dochter, haar man en twee kinderen naar Maarn. Voor hen hopen we op net zo'n overweldigende warme belangstelling voor deze herdenking als bij de onthulling van het monument. Om te laten zien dat we niet vergeten", aldus de initiatiefnemers Marjolein Copier en Ted Kuijpers.

KLEINDOCHTER Waar de initiatiefnemers van het monument er ondanks vele pogingen niet in slaagden om nazaten te vinden, bleek Joanne Smith, kleindochter van de gesneuvelde vlieger, nieuwsgierig naar de opa die zij niet gekend heeft. ,,Ze was met haar moeder in Leusden geweest op de erebegraafplaats, waar de bemanningsleden zijn begraven. Van de gemeente Amersfoort hoorde ze dat er in de omgeving enkele monumenten voor neergestorte vliegtuigen zijn. Zo is ze ons op het spoor gekomen."

EXPOSITIE Het verhaal krijgt nu een gezicht. Trouwfoto's, babyfoto's, een tekening van William Smith – hij was voor de dienst illustrator en reclameman – van zijn zoontje in een vliegtuig. ,,Hij droeg het prentje altijd bij zich in zijn uniform." De dienstkaart waarop sinds 1939 de vluchten van Smith zijn bijgehouden, eindigend met het kille '1943 killed in action'. De getuigenissen van een abrupt afgebroken leven zullen te zien zijn in een expositie in De Twee Marken vanaf 22 juni.

BEZOEK Joanne Smith vindt het geweldig dat het monument er is, aanvankelijk was het heel moeilijk voor haar vader. Hij is nu ook enthousiast en komt mee naar Nederland waar een tweedaags programma voor de familie wordt samengesteld rondom de herdenking. Zoals een bezoek aan de expositie die wordt ingericht in De Twee Marken, contact met scholieren en voor Joanne Smith op vrijdagmiddag een kringgesprek met leeftijdsgenoten.

,,Om dat laatste heeft de ongeveer 50-jarige kleindochter speciaal gevraagd. Zij houdt zich erg bezig met het thema 'wat betekent dit voor mijn generatie, hoe voelen vrouwen in een ander land de dreiging van oorlog '. Het sluit aan bij waar wij – kinderen van ouders die de oorlog bewust hebben meegemaakt - ons zorgen over maken. Hoe blijf je herinneren en gedenken."]

DOORGEVEN ,,Eén manier is om stil te staan en de verhalen door te vertellen, zodat mensen aan het denken gezet worden en zich realiseren dat de Tweede Wereldoorlog echt groot was", menen Copier en Kuijpers. Zij gaan voort met de voorbereidingen en rekenen op de inwoners van Maarn. ,, Het is heel bijzonder om dit samen met de familie Smith te kunnen herdenken."

Herdenking neergestorte Lancaster van de Royal Airforce op zaterdag 23 juni om 15.00 uur op De Pol in aanwezigheid van nabestaanden.