Onschuldig kiekje

Vorige week was het met name een komen (niet gaan) van verschillende hulpdiensten in Doorn. "Zwarte rookwolken hingen boven Doorn" – ik woon er ook, maar er was werkelijk geen zwarte rookwolk te zien. Neemt niet weg dat de brand in woonzorgcentrum Beatrix voor de nodige commotie zorgde. Fijn om te merken dat de buurt een collectief vangnet kan vormen, dat is helaas niet overal zo en niet vanzelfsprekend. Ouderen die geholpen werden met de evacuatie en buurtbewoners die zorgden voor de opvang.

De brand was gelukkig snel weer onder controle en volgens de burgemeester konden alle bewoners weer terug naar hun kamer, behalve de drie bewoners van de huizen die flinke brandschade hebben opgelopen. Het woonzorgcentrum biedt nu een trieste aanblik, met de dichtgetimmerde woningen die de zwartgeblakerde muren enigszins moeten verbergen. Hoe dan ook: vuur onder controle en gelukkig geen gewonden, alleen (veel) materiële schade. Jammer, maar op termijn op te lossen dus verder niets meer aan de hand (op de nazorg voor de betrokkenen na dan).

Niets blijkt echter minder waar. Op internet ontstaat een ware discussie over het plaatsen van de foto's van de brand. Verontwaardiging, soms zelf wat walging, woede maar ook een zekere nonchalance. Het is bijna vermakelijk om te lezen. Bijna, ware het niet dat het tegenwoordig met bijna alles wel een punt van discussie is.

Laten we de nieuwe wet Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) er eens bij pakken. Hier staat duidelijk in beschreven dat je toestemming moet vragen aan de geportretteerde, want 'foto's met portretten van mensen zijn een persoonsgegeven.' Als je geen toestemming hebt, maar de foto alsnog op internet wilt plaatsen, dan mag dat alleen als je de gezichten van de geportretteerden onherkenbaar maakt. De discussie over het plaatsen van de foto's van de brand, had dus voorkomen kunnen worden als de website in kwestie (of eigenlijk de fotograaf) de gezichten onherkenbaar had gemaakt.

Het is een aanname, maar ik kan me werkelijk niet voorstellen dat de fotograaf alle mensen is langsgegaan om te vragen of zij toestemming geven. Gelukkig nemen de meeste media deze nieuwe regels wel serieus en is niemand herkenbaar voor buitenstaanders.

Tegelijkertijd is dit wel weer typerend voor het grote zoeken naar sensatie. Neem bijvoorbeeld de kop die ik eerder aanhaalde. Ik geloof direct dat er zwarte rookwolken boven het zorgcentrum hingen, maar boven heel Doorn? Schokkende of lekker confronterende foto's zorgen alleen maar voor meer kliks. Nee, ik vind het niet goed dat foto's van kwetsbare mensen online worden gezet, maar tegelijkertijd lijkt dat wel een stijgende trend.

Foto's maken van een ongeluk, een brand of kwetsbaarheid in het algemeen. Een foto is tegenwoordig ook zo gemaakt. Het gros van de bevolking heeft immers een smartphone met een camera waar menig spiegelreflexcamera bij in het niet valt. Laten we iets afspreken: Help liever mensen in nood, de dankbaarheid die je daarvoor krijgt is veel waardevoller dan die ene foto.

Stephanie van Baggem