Doornaar schrijft over machtsspel aan de top

DOORN - Het is een wereld van macht, emotie en drama. In de bestuurskamers van ondernemingen en instellingen worden beslissingen met verstrekkende gevolgen genomen. Maar wie denkt dat zwaarwegende besluiten altijd op rationele argumenten zijn gestoeld, slaat de plank mis. De Doornse registeraccountant en bestuursadviseur John van der Starre (54) schreef een boek over het Drama in de boardroom.

door Michiel Schaaij

,,In de bestuurskamer wordt maar al te vaak een theaterstuk opgevoerd’’, vertelt Van der Starre. De Raad van Commissarissen is een hogedrukketel van strijdige belangen, machtsspelletjes en manipulatie. ,,De trukendoos wordt tevoorschijn gehaald en de uitkomst kan heel nadelig zijn voor de samenleving’’, aldus de consulent. Dankzij zijn langjarige praktijkervaring kent hij de boardroom op zijn duimpje. Van der Starre was onder meer partner bij het gerenommeerde PricewaterhouseCoopers en als adviseur maakte hij toonaangevende bedrijven in goede en slechte tijden mee.

Pittige conclusies gaat de geboren Hagenees niet uit de weg. ,,Commissarissen lopen weg voor hun verantwoordelijkheid. Ze durven de directie niet aan te pakken en grijpen niet in als het de verkeerde kant op gaat’’, zegt hij. Hij wijst op het veelbesproken faillissement van DSB, waar de commissarissen papieren tijgers bleken te zijn. ,,In Wognum was de Raad van Commissarissen niet meer dan een excuusbriefje en kon Dirk Scheringa doen en laten wat hij wilde. Maar een commissaris of toezichthouder moet de directeur juist uitdagen en scherp houden.’’ Als hij de teugels teveel laat vieren, heeft de directie vrij spel. Dat bleek ook bij de Amsterdamse woningcorporatie Rochdale waar ,,een directeur met narcistisch zelfbeeld zich onkwetsbaar voelde’’.

In de beeldvorming fungeert een commissariaat als een lucratieve vluchtheuvel voor oud-politici. Niet alle deelnemers aan het machtsspel zijn geschikt als toezichthouder, vindt Van der Starre. Bovendien speelt de mentaliteit van ‘ouwe jongens onder elkaar’ nog steeds een grote rol in de bestuurskamer. Nieuwe wetgeving stelt paal er perk aan het maximale aantal commissariaten, maar Van der Starre spreekt over ,,een slecht geschreven noodwetje’’ dat geen soelaas biedt. Daarnaast vindt hij de persoonlijke aansprakelijkheid van commissarissen en toezichthouders een wassen neus. Als de bewijslast wordt omgedraaid, zouden die bestuurders zich nog eens achter de oren krabben, denkt Van der Starre.

,,Het gedrag van commissarissen en toezichthouders moet veranderen’’, aldus de Doornaar, die pleit voor integriteit en een snelle professionalisering. Een goede commissaris vergeet niet om op tijd de juiste vragen te stellen, vindt hij. Op vrijdagavond 10 februari doet Van der Starre bij boekhandel Binkhorst & Van Wijnen een boekje open over de psychologische spelletjes in Nederlandse bestuurskamers. Wie alvast een plaatsje wil reserveren, kan e-mailen naar info@binkhorstboekverkopers.nl.