D66: meer openheid over gebruik algoritmes door gemeente

Gemeenten moeten open zijn over het gebruik van algoritmes. Daartoe roepen tientallen D66-gemeenteraadsleden hun colleges van bestuur op na aanleiding van een rapport van de Mr. Hans van Mierlo Stichting, het wetenschappelijk bureau van D66. In gemeente Utrechtse Heuvelrug heeft D66-raadslid Carmen Rietdijk schriftelijke vragen gesteld aan het college. Rietdijk: “Onze inwoners verdienen inzicht in hoe wij als gemeente omgaan met hun gegevens.We willen de voordelen van algoritmes graag benutten, terwijl we de nadelen zoveel mogelijk beperken. ”

Toenemend gebruik
Uit onderzoek blijkt dat minstens vijftig procent van de gemeenten gebruik maakt van algoritmes: digitale formules die verbanden kunnen vinden in enorme datasets. Ze worden bijvoorbeeld gebruikt bij het opsporen van sociale zekerheidsfraudeurs, het voorspellen van voortijdige schoolverlating of het bepalen van de inzet van politieagenten. Maar het risico van discriminatie ligt op de loer, bijvoorbeeld als algoritmes helpen bepalen welke groepen mensen vaker gecontroleerd worden op crimineel gedrag of fraude. Onderzoeker Laura de Vries van de Van Mierlo Stichting: “Dit zijn urgente vragen waar politici zich over moeten ontfermen. Juist binnen gemeenteraden zou het debat over dit onderwerp flink aangezwengeld moeten worden. Daarom is het zo mooi dat hier raadsvragen over worden ingediend.”

Democratische controle
Er is weinig bekend over de inzet door gemeenten en daardoor hebben burgers en lokale politici hier vaak onvoldoende zicht op. Dit belemmert de controlerende taak van gemeenteraadsleden. Daarom wil D66 dat er meer openheid komt over de manier waarop algoritmes bij gemeenten in besluitvorming worden ingezet. D66-Kamerlid Kees Verhoeven: “Algoritmes zijn onzichtbaar en ongrijpbaar, maar kunnen wel zeer ingrijpend zijn. Alle overheden moeten ze overwogen inzetten en er open over zijn. Anders krijgen we wildgroei die mensen en de samenleving kan schaden.”