Wettelijke verdeling of testament?

7 juli 2023 om 15:36 Het laatste afscheid

LAATSTE WIL Het verdelen van de erfenis kan in sommige gevallen tot gedoe en zelfs ruzie leiden. Het vastleggen van de laatste wil in een testament kan dergelijke problemen helpen voorkomen, maar uitsluiten kan je het met een testament niet. Hoe worden de spullen verdeeld als er geen testament is? En kun je mensen uitsluiten van de erfenis?

WETTELIJKE VERDELING

Is er geen testament opgesteld? Dan geldt de wettelijke verdeling. De erfenis gaat in dit geval naar de langstlevende echtgenoot of geregistreerde partner. Pas als de echtgenoot of partner overlijdt, erven de kinderen.

VORDERING

Wanneer één van de ouders overlijdt, krijgen de kinderen niet direct hun erfdeel. Zij krijgen een vordering in geld, ter grootte van hun erfdeel. Dit bedrag is pas opeisbaar als beide ouders zijn overleden. Of wanneer de langstlevende ouder failliet raakt of in de schuldsanering komt. Het erfrecht zorgt ervoor dat de langstlevende echtgenoot of geregistreerde partner financieel beter verzorgd achterblijft. Daarnaast beperkt het erfrecht de rechten van kinderen.

HUWELIJK

Bij huwelijken of geregistreerde partnerschappen die voor 1 januari 2018 zijn afgesloten vallen erfenissen en schenkingen automatisch onder de gemeenschap van goederen. Voor huwelijken of geregistreerde partnerschappen die zijn aangegaan op of na 1 januari 2018 geldt dat de schenking of erfenis niet valt in de gemeenschap van goederen. Wil je de nalatenschap wel delen met je partner? Dan kun je dit opnemen in de huwelijkse voorwaarden of in de partnerschapsvoorwaarden vastleggen.

ONTERVEN

In een testament kun je jouw echtgenoot en kinderen onterven. Kinderen hebben echter een speciale positie in het erfrecht. Zo hebben zij altijd recht op een bepaald deel van de erfenis van hun ouders. Het maakt daarvoor niet uit hoe de relatie van de kinderen met de ouders is. Als kinderen akkoord gaan met hun onterving, krijgen zij niets uit de erfenis.

LEGITIEME PORTIE

Een ouder kan zijn kind in zijn testament onterven. Toch kan het kind dan een deel van de erfenis van zijn ouder opeisen. Dat deel is de legitieme portie waarop het kind altijd recht heeft. De legitieme portie bestaat alleen uit geld. Het onterfde kind kan het geld pas opeisen na overlijden van de langstlevende echtgenoot of geregistreerde partner. Dit geldt ook voor een partner met wie de overledene samenwoonde en een samenlevingsovereenkomst had.

VRUCHTGEBRUIK

Een onterfde echtgenoot heeft geen recht op een legitieme portie, maar wel andere rechten. Als het noodzakelijk is voor zijn of haar verzorging, kan de onterfde de echtelijke woning en meubels gebruiken gedurende 6 maanden na het overlijden. Dit wordt het recht op vruchtgebruik genoemd.

TESTAMENT

Wil je zelf bepalen wat er na je dood met je eigendommen en bezit gebeurd? Dan is het afsluiten van een testament de enige mogelijkheid. Je kunt een testament laten opstellen als je 16 jaar of ouder bent. Dit kan alleen bij een notaris. Een testament dat jezelf hebt gemaakt, is in Nederland niet rechtsgeldig. Woon je ongehuwd samen, zonder geregistreerd partnerschap of notariële samenlevingsovereenkomst? Dan erf je volgens de wet niet van elkaar. Wil je dit wel, dan heb je een testament nodig.

VOOGD

In een testament kun je ook regelen wie er voor de kinderen zorgt als de ouders overlijden. Je kunt 1 of 2 mensen aanwijzen als voogd. De voogd oefent dan het ouderlijk gezag uit en neemt alle belangrijke beslissingen over de kinderen.